IndyMedia - Vrij Media Centrum Nederland

Wanneer: 08/03/2012 - 16:43

Consortium DC16, eigenaar van het detentiecentrum, weigert portofoons van de bedrijfshulpverleningsorganisatie (BHV) te testen voor simulatie blikseminslag.

De Inspectie voor de Sanctietoepassing (ISt) heeft in oktober en november 2011 een doorlichting uitgevoerd bij het Detentiecentrum Rotterdam en op 14 februari 2011 haar inspectierapport gepresenteerd. Zelf noemen ze het rapport positief, maar wie kritisch leest komt tot een andere conclusie.

PPS constructie leidt tot gevaarlijke bezuiningen

Ter inleiding:
Het detentiecentrum is de eerste gevangenis die tot stand is gekomen via een publiek private samenwerking (PPS). Het is in opdracht van de Rijksgebouwendienst gebouwd door het consortium DC16, daat bestaat uit een vijftal private bedrijven ( Strukton, Ballast Nedam, EGM Architecten, Smits van Burgst en ISS Facility Services), die in feite de hoofdaannemer zijn. Bij de financiering zijn twee banken betrokken: de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) en de Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC). Met DC16 is een zogenaamd DBFMO-contract afgesloten voor een periode van 25 jaar. Naast het ontwerp en de bouw van het detentiecentrum is DC16 ook verantwoordelijk voor het onderhoud en de facilitaire dienstverlening.

ISt: “Iedere inrichting dient te beschikken over systemen en procedures om de veiligheid van ingeslotenen, medewerkers en bezoekers te waarborgen. Een belangrijk element daarvan is dat ingeslotenen, op grond van artikel 52 lid 4 van de European Prison Rules (EPR), de mogelijkheid moeten hebben om dag en nacht in contact te komen met medewerkers van de inrichting. De laatste jaren is het beleid van de DJI met betrekking tot brandveiligheid en brandveiligheidsvoorzieningen aangescherpt. Expliciet is bepaald dat inrichtingen ten minste dienen te beschikken over een geldende gebruikersvergunning, een gekwalificeerde en geoefende bedrijfshulpverleningsorganisatie (BHV), en een calamiteitenplan inclusief heldere en geoefende procedures met betrekking tot de inzet van externe hulpverleningsdiensten.

Bevindingen: DC Rotterdam kent een goed getrainde BHV-organisatie. Qua technische toerusting van de BHV laten de functionarissen die in het DC Rotterdam verantwoordelijk zijn voor een goed functionerende BHV, zich kritischer uit. Dat heeft vooral te maken met de PPS-constructie waardoor de faciliterende partij (DC16) er andere normen op na houdt dan de BHV-verantwoordelijken. Zij illustreren dit met de kennelijke onmogelijkheid om het functioneren van de bij de BHV in gebruik zijnde portofoons op hun bedrijfszekerheid bij overspanning, bijv. als zich een blikseminslag voordoet, te kunnen testen. DC16 wil aan zo’n simulatie niet meewerken, omdat zij aangeeft dat de kans op zo’n calamiteit nihil is en het risico op uitval onderdeel is van de boeteclausules in het contract met DBV/DJI. De BHV-functionarissen willen echter zekerheid over 100% betrouwbare werking in zo’n situatie en dat kan zo niet worden getoetst. “

Dit betekent dus dat DC16 willens en wetens de veiligheid van iedereen die zich in het detentiecentrum bevindt, en vooral de in hun cellen opgesloten gevangenen, in gevaar brengt. Een blikseminslag, geen onmogelijkheid gezien het feit dat het centrum grenst aan de start- en landingsbanen en ook nog eens het hoogste punt is in de omgeving, kan brand veroorzaken – en dan bestaat het risico dat de BHV niet bereikbaar is. Herinneren we ons nog de Schipholbrand?

'Tevredenheidsonderzoek'

De Ist: “ De geïnterviewde vreemdelingen zijn unaniem te spreken over de manier waarop de meeste toezichthouders hen bejegenen.”

Hier is wel iets op af te dingen:

De Ist heeft namelijk voor dit rapport een 'tevredenheidsonderzoek' uitgevoerd. Alle mensen die vast zaten kregen een invulformulier. Wij hoorden dat veel mensen dat formulier geweigerd hebben in te vullen, zij vonden het te belachelijk voor woorden dat ze iets dergelijks moesten invullen: hoe kun je nu spreken over meer of minder 'tevreden' als je zeer ontevreden bent dat je uberhaupt opgesloten zit! Ook begrepen sommige mensen de tekst op het formulier niet, zij lazen geen Nederlands.
Bovendien heerste er groot wantrouwen over wat er zou worden gedaan met wat je invulde – het was dan wel anoniem, maar eventueel wel terug te leiden naar individuele mensen. Dus maakten sommige mensen voor de zekerheid maar een positieve beoordeling; mogelijk zou dat schelen in de bejegening, of zou men minder hard worden aangepakt door de Dienst Terugkeer en Vertrek...

Ook blijkt uit het rapport dat de in 2010 en 2011 bij de Commissie van Toezicht ingediende klachten “relatief veelvuldig over de bejegening door detentietoezichthouders” gaan.”

Misschien heeft de ISt een door de directeur geselecteerd groepje gevangenen geïnterviewd?

Overigens, meldt de ISt, zijn de huisregels niet vrij toegankelijk. “De complete huisregels of een uittreksel daarvan liggen niet op cel of op de afdeling, maar vreemdelingen moeten naar de bibliotheek om ze in te zien.” En: “Op de extra zorg afdeling (EZA) ontvangen vreemdelingen de afdelingsregels in de vorm van ’10 geboden'”.
Wel zo gemakkelijk voor de ordehandhaving!

'Hard van buiten, zacht van binnen'?

“Voorkomen onttrekking
Uitgaande van het door de directie beleden credo: ‘hard van buiten, zacht van binnen’ vereisen de interne beveiligingsprocessen een betere afstemming en uitvoering om de ‘buitenschil’ van het detentiecentrum meer solide te maken. De ISt ziet risico’s in de relatieve achteloosheid waarmee het DC Rotterdam de veiligheid rond een aantal activiteiten thans vorm geeft en is van mening dat het beveiligen van ingeslotenen, ondanks het bestuursrechtelijke kader van de vreemdelingenbewaring, meer (penitentiaire) scherpte van de daarbij betrokken functionarissen vraagt.”

Als het aan de ISt ligt dus: hogere muren, nato-draad: meer penitentiaire scherpte, want het blijft natuurlijk wel een gevangenis – toch wel dus.

'Drang en dwang'
Het gaat er wat minder onaardig aan toe in het detentiecentrum. Er wordt minder gebruik gemaakt van 'drang en dwang' lezen we in het rapport. “Afdelingshoofden kunnen nu ook eerst een waarschuwing afgeven of de vreemdeling een opdracht geven om bijvoorbeeld de schade te herstellen of excuus aan te bieden. Het doel is om alternatieven te bekijken alvorens een straf op te leggen.”

Maar toch... “Het detentiecentrum beschikt over een grote en ruime iso-afdeling met in totaal 24 iso-cellen.”
Dat is extreem veel als je het met een 'gewone' bajes vergelijkt. Bijvoorbeeld de vrouwenbajes van Nieuwersluis: 4 isoleercellen. De vrouwenbajes van Zwolle: 4 isoleercellen. De mannenbajes van Zwolle: 8 isoleercellen.

ISt: “In de eerste negen maanden van 2011 zijn gemiddeld per maand 38 vreemdelingen in afzondering geplaatst waarvan gemiddeld 18 als maatregel en gemiddeld 20 als disciplinaire straf.” “De cvt vindt dat de inrichting veel gebruik maakt van de iso.”
Dat lijkt ons ook.

Als hoofdreden voor minder 'drang en dwang' wordt genoemd dat het “contraproductief werkt voor het verkrijgen van medewerking van de vreemdeling aan terugkeer.” Dus, als 'drang en dwang' wel productief zou werken, zou justitie niet schromen om de 'vreemdelingen' hard aan te pakken. Een kwestie van pure berekening dus. Bovendien kan het “psychische schade veroorzaken.”
Alsof vastzitten voor onbepaalde tijd en bang zijn om uitgezet te worden geen psychische schade veroorzaakt....

In- en exterieur
“De buitenkant van het gebouw heeft kenmerken van een penitentiaire inrichting. Van binnen ogen de gemeenschappelijke ruimtes bij afdeling A (voor vrouwen) en B (voor gezinnen) ruim en licht, is de akoestiek over het algemeen goed en is de geluidsoverlast van het nabijgelegen vliegveld zeer beperkt. De overige afdelingen zijn beduidend minder licht en zijn bepaald niet ruimtelijk in verband met een laag plafond.”

“Het raam in de cel bevat geen tralies omdat de ruit is gemaakt van veiligheidsglas. Onder het raam is een luchtstrook voor frisse lucht. De ventilatie in het gebouw is niet overal goed.”

“De gemeenschappelijke recreatieruimtes zijn voldoende ingericht en voldoende groot. Dat neemt niet weg dat de reguliere verblijfsafdelingen nog wel een penitentiaire uitstraling hebben.”

“De ventilatie werkt volgens geïnterviewde vreemdelingen nog niet naar behoren en ten tijde van de inspectie werkte de verwarming niet goed.”

“Zo verspreid(d)en zich kookluchten door het complex en moe(s)t de luchtbehandeling van de security desk worden aangepast. Tijdens de schouw ervoeren de inspecteurs het verblijf op een afdelingspost, zowel qua ruimte als beluchting, als benauwend. De aanwezige medewerkers onderschreven
 deze ervaring. Ook hier geldt weer dat, vanwege de PPS-constructie, aanpassingen niet altijd met voortvarendheid gerealiseerd kunnen worden en daarnaast ook kostbaar zijn omdat DC16 beheerskosten calculeert, gebaseerd op de looptijd van het exploitatiecontract tussen DJI en DC16 tot 2035.”

Voeding

“De eisen waaraan de voeding moet voldoen zijn vastgelegd in het contract met DC16. Het detentiecentrum controleert de voeding niet zelf, maar laat de kwaliteitscontrole over aan de producent.”
De kans dat de producent zijn eigen eten zal afkeuren, lijkt ons niet groot...

“De inrichting heeft geen volledig zicht op hoogte van de kosten van voeding omdat voeding integraal onderdeel is van de maandelijkse vergoeding aan DC16.”
Hierop is winst te maken, DC16!

“Vreemdelingen zijn over het algemeen niet tevreden over de voeding in de inrichting. De voeding zou niet aansluiten bij hun culturele achtergrond en ook niet voldoende voedzaam zijn.”

Inkopen doen:
“De producten zijn afkomstig uit een winkel van een penitentiaire inrichting in de buurt en gedetineerden aldaar pakken de boodschappen in.”
Gevangenen voor gevangenen!

“Vreemdelingen zijn over het algemeen zeer te spreken over het assortiment van de winkel. Men is echter minder tevreden over de hoge prijzen in de winkel. Met een wekelijks zakgeld van €10,- is het niet mogelijk om veel te bestellen.”

Dagelijks 'leven'

De meeste mensen kunnen per dag slechts 7,5 uur hun tweepersoonscel verlaten. Uit het rapport blijkt dat in de weekenden geen activiteiten georganiseerd worden. “De verveling is dan groot'”.

“Vreemdelingen hebben op cel één tv waardoor ze onbeperkt toegang hebben tot Nederlandse en met name ook buitenlandse tv-zenders. De geïnterviewde vreemdelingen, zowel de mannen als de vrouwen, signaleren unaniem dat de aanwezigheid van slechts één tv op cel fricties oplevert, vooral als de celgenoten een verschillende taal spreken en/of verschillende interesses hebben.”

Medische zorg

De Commissie van Toezicht krijgt veel klachten binnen over de medische dienst. De ISt constateert: “Ingesloten vreemdelingen zijn over het algemeen van mening dat ze onvoldoende medische zorg ontvangen en dat de medische dienst hun klachten vaak niet serieus neemt of afdoet met een paracetamol.
Vreemdelingen zijn vooral ontevreden over het feit dat de inrichting medische ingrepen, die niet levensbedreigend zijn, uitstelt met als reden dat hun verblijf in het detentiecentrum tijdelijk is. Ook blijkt dat vreemdelingen hun lopende behandeling niet kunnen afmaken in het ziekenhuis indientdat buiten regio Rotterdam ligt. Vanwege de reiskosten neemt een ziekenhuis in de regio Rotterdam de behandeling dan over. Indien de huisarts van mening is dat een grote medische ingreep, die medisch niet strikt noodzakelijk is, nodig is dan dient de arts een verzoek bij DJI ter verkrijging van een machtiging. Dit gebeurt gemiddeld 1 of 2 keer per jaar.”

Vervoer naar het ziekenhuis
Als je naar het ziekenhuis moet, blijkt dat je als potentieel vluchtgevaarlijk wordt beschouwd:
“Er zijn vreemdelingen die afzien van een medische behandeling in een ziekenhuis vanwege de verplichting van DV&O om een broekstok en/of handboeien te dragen. “
Dit nota bene terwijl de Inspectie eerder had aanbevolen (citaat) “om het veiligheidsprotocol bij ziekenhuistransport te nuanceren en de mogelijkheid te bieden om in voorkomende gevallen na afweging van de veiligheidsrisico’s van dit protocol af te wijken.

Hoewel de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie en de minister voor Immigratie en Asiel deze aanbeveling hebben overgenomen, is er geen uitvoering aan gegeven. Het protocol is niet aangepast en vreemdelingen worden nog steeds standaard met koppelboeien en/of broekstok naar een ziekenhuis vervoerd..”

Tot slot goed nieuws: “Slechts 24% van de ingesloten die op grond van art. 59 zijn ingesloten, worden na hun verblijf in detentie daadwerkelijk uitgezet.”

Voor meer informatie over DC16 en Detentiecentrum Rotterdam:
www.dc-16.nl