Verslag passagier uitzettingsvlucht naar Soedan
Wanneer: 15/01/2019 - 19:48
Verbijstering, boosheid en teleurstelling bij passagiers op uitzettingsvlucht.
Zaterdag 5 januari 2019 vertrok een KLM vlucht met aan boord dhr. Mehimmed. Deze jonge man is gedwongen uitgezet naar Soedan. Er wordt voor zijn leven gevreesd.
Een verslag van de situatie in het vliegtuig
Bij het boarden kwamen mijn reispartner en ik bij onze plekken aan achterin het vliegtuig. Er was commotie, we zagen diverse passagiers in gesprek met de aanwezige marechaussee. Ik vroeg aan een vrouw, reizend met 3 jonge kinderen, wat er aan de hand was. Ze vertelde ons over de situatie: een man werd gedwongen meegenomen op de vlucht met als doel een overstap in Nairobi naar Khartoem (Soedan). Hij zou daar worden afgeleverd op het vliegveld en aan zijn lot overgelaten. Ze vroeg wat we konden doen om dit tegen te gaan. We wisten dat de situatie in Soedan helemaal niet veilig is en konden niet begrijpen dat de man hier onder dwang naar toe gebracht werd. Wat er gebeurde op deze vlucht houdt me nog steeds bezig en ik vind het belangrijk om hierover verslag naar buiten te brengen.
Roep om hulp wordt beantwoord met geweld door de marechaussee
Dhr. Mehimmed was helemaal achterin op de laatste rij. Het eerste dat wij van hem zagen was dat hij liggend plat op de stoelen gedrukt werd. Drie mannen van de marechaussee zaten bovenop hem. Niet veel later begon hij te roepen, en zagen wij zijn gezicht kort boven de stoelen uitkomen. Na een aantal seconden verdween hij naar beneden en zagen we niets meer van hem. Hij werd door de marechaussee met fysiek geweld in bedwang gehouden. Om hem stil te krijgen werd zijn mond afgedekt, en ook zijn ogen waren afgedekt. We zagen alleen zijn voeten nog uitsteken en bewegen.
Passagiers vinden dit niet 'normaal'
Ondertussen was er veel onrust op het vliegtuig, veel mensen stelden vragen en gaven aan dat ze het niet konden geloven dat dit gebeurde. Verschillende passagiers kwamen tot de conclusie dat ze getuigen waren van mensenrechtenschending en spraken hun kritiek en zorgen uit. Zowel de marechaussee als het KLM personeel was proactief met het benaderen van passagiers. Ze probeerden de gebeurtenis goed te praten en te de-escaleren. Een van de stewardessen zei herhaaldelijk: “Het is normaal dat ze in het begin wat onrustig zijn, dan beseffen ze dat ze echt worden uitgezet, later worden ze meer berustend. Maak je geen zorgen”. Verder benadrukten zowel zij als de marechaussee steeds er goed naar de zaak was gekeken door een rechter.
Negeren kamervragen en Amnesty International
We lazen later dat diezelfde ochtend, vlak voor de vlucht, kritische kamervragen zijn gesteld over de uitzetting van deze man. Deze vragen moeten nog behandeld worden en zijn dus niet afgewacht. Tevens is Amnesty International op de maandag na de uitzetting met een bericht naar buiten gekomen dat ze de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, dhr. Harbers, een aantal maanden geleden al met klem heeft verzocht uitzettingen naar Soedan op te schorten. Uit onderzoek van Amnesty International blijkt dat er gevangenschap, mishandeling en vernedering plaats heeft gevonden in navolging van eerdere uitzettingen in 2017 en 2018 naar Soedan.
Moedwillig onverschillig Nederland
Door de Nederlandse overheid wordt niet gemonitord wat er met iemand gebeurt na een uitzetting. Mensen worden afgeleverd op het vliegveld en daarmee is het klaar voor de verantwoordelijke staatssecretaris Harbers. Het is voor iemand die uitgezet is en niet goed terecht komt zo goed als onmogelijk om hier nog bekendheid aan te geven. Ook voor mensenrechtenorganisaties is het heel lastig en vaak onmogelijk om hier beeld van te krijgen, bewijzen over te verzamelen en hiermee naar buiten te treden. Uit navraag bij Amnesty International blijkt dat er soms achter de schermen met veel geduld, doorzettingsvermogen en de nodige inzet van middelen en connecties, wel informatie naar boven komt. Maar dat dit in het kader van de veiligheid van de betrokken personen meestal niet openbaar gemaakt kan worden. De staatssecretaris wordt in zulke gevallen wel ingelicht maar geeft hier geen gehoor aan.
Situatie Soedan
Het ging hier om een uitzetting naar Soedan, een land dat wordt geregeerd door een militair regime dat bekend staat om haar misdaden en martelingen tegen burgers. Het is bekend dat burgers die hebben geprobeerd asiel aan te vragen in een ander land automatisch worden gezien als verraders, en daarom extra aandacht trekken en gevaar lopen in Soedan. Het internationaal strafhof in Den Haag heeft de Soedanese president Omar al-Bashir aangeklaagd voor genocide in Darfur. Over mensenrechtenschendingen; van willekeurige arrestaties tot ernstige foltering en executies door autoriteiten in Soedan zijn talloze rapporten te vinden, waaronder publicaties van de Nederlandse overheid.
KLM en marechaussee zijn bekend met risico's uitzetting
Toen de vlucht eenmaal vertrokken was heeft KLM personeel en een marechaussee medewerker aan passagiers bevestigd dat ze begrijpen dat de angst voor de gevolgen van deze uitzetting reëel is. Dat ze hier dan toch aan meewerken is werkelijk onbegrijpelijk en schokkend als het om de veiligheid van iemands leven gaat.
Kritiek de kop indrukken
Men moet zich er op alle niveaus van bewust zijn geweest dat dhr. Mehimmed, die naar Nederland kwam om zichzelf in veiligheid te brengen, met deze uitzetting in levensgevaar werd gebracht. Desondanks werd alles op alles gezet om de uitzetting door te laten gaan in plaats van een pas op de plaats te maken. Er was veel marechaussee aanwezig in het vliegtuig om zowel dhr. Mehimmed als kritische passagiers koste wat het kost en met geweld in bedwang te houden. We telden op enig moment zo'n 12 marechaussee medewerkers in het vliegtuig. Op het filmen van de situatie werd fel gereageerd door zowel de KLM als de marechaussee. Passagiers die filmden werden gedwongen het gefilmde materiaal te verwijderen onder de dreiging dat niet opvolgen zou betekenen dat je van boord gehaald zou worden en gearresteerd. Later vernamen we in de media dat de marechaussee hierover verklaarde dat van dwang geen sprake was geweest. Dat hebben wij anders ervaren.
Protest, arrestaties en intimidatie
Twee passagiers die zich niet neerlegden bij de uitzetting en weigerden te gaan zitten werden gesommeerd. Zij gaven aan eerst in gesprek te willen met de gezagsvoerder. Zij werden ter plekke gearresteerd en door tenminste 4 marechaussee medewerkers hardhandig van het vliegtuig gehaald via de achterdeur. Een gesprek was niet mogelijk. Vijf minuten later werd een derde persoon even hardhandig van de vlucht gehaald. Een marechaussee medewerker zei dat dit niet zo door kon gaan. Hierna weigerden nog altijd veel passagiers om te gaan zitten, er werd schande gesproken van de gehele situatie: de uitzetting, het hardhandige optreden van de marechaussee, het verbod op filmen en de arrestaties. De intimidatie van de marechaussee, het duidelijke risico op hardhandige arrestatie en het missen van de vlucht maakten dat mensen ongeveer 20 minuten later gevolg gaven aan het bevel om te gaan zitten. Een passagier gaf aan meer te willen doen maar niet het risico te kunnen nemen van de vlucht te worden gehaald vanwege gebrek aan middelen om een nieuw ticket te kopen. Een andere passagier gaf later aan dat hij misschien toch had moeten blijven staan. Het werd voor een grote groep verontruste passagiers een bedrukte vlucht waarbij de gebeurtenissen met elkaar besproken werden. Dhr. Mehimmed werd de rest van de reis bewaakt door 4 leden van de marechaussee.
KLM neem verantwoordelijkheid!
We roepen medewerkers van KLM op om in de toekomst in dit soort situaties kritisch te zijn, informatie te vergaren en protest aan te tekenen. De gezagsvoerder van de vlucht kan hier ingrijpen. Als dit op deze vlucht gebeurd was hadden wij hier als passagiers veel respect voor gehad, nu overheerst bij ons verbijstering, boosheid en teleurstelling.
Dhr. Mehimmed
Het vliegtuig is uiteindelijk vertrokken met dhr. Mehimmed aan boord, tegen zijn wil en met moedwillige schending van zijn basale mensenrechten. Ik heb na de vlucht contact gezocht met betrokkenen bij Dhr. Mehimmed en begreep dat het op dit moment niet veilig is om informatie te delen of vermoedens uit te spreken over hoe het met hem gaat. Het is diep triest dat de Nederlandse overheid hem en zijn naasten in deze situatie heeft gebracht. Onze gedachten zijn bij hem en we kunnen alleen maar hopen dat door alle commotie de Nederlandse staat zal proberen haar gezicht te redden door hem alsnog in veiligheid te brengen.
Anna, passagier op vlucht KL0565 naar Nairobi op 5 januari 2019
Overgenomen van de Wij Zijn Hier fb pagina.
https://nl-nl.facebook.com/WijZijnHier/
https://nl-nl.facebook.com/WijZijnHier/posts/2244385248928359?__xts__%5B...
Anger, bewilderment and disappointment among the passengers on a deportation flight.
On Saturday, January 5, 2019, a KLM flight departed with a young man, Mr. Mehimmed, on board. Mr. Mehimmed was forcibly deported to Sudan. It is feared that his life is in danger.
A report on the situation in the plane
Upon boarding, my travel partner and I arrived at our seats in the back of the plane. There was a commotion and we saw several passengers speaking with the military police (Royal Netherlands Marechaussee), who were present on board. I asked a woman traveling with three young children what was going on. She explained to us that a man was being forcibly transported on the flight, in order to bring him via a transfer in Nairobi to Khartoum (Sudan). He was to be handed over there and left to his fate. She asked what we could do to stop this. We knew that the situation in Sudan was extremely unsafe, and couldn’t understand how the man could be forcibly taken there. I’m still thinking about what happened on that flight and it’s important to me to get the story out.
Cries for help were answered with violence from the Marechaussee
Mr. Mehimmed was placed all the way in the back in the last row. The first time we caught sight of him, he was being forced to lie flat on the seats. Three men from the Marechaussee were sitting on top of him. A moment later he began to shout, and we saw his face shortly appear above the seats, only to disappear again after a few seconds. The Marechaussee were restraining him using sheer force. They covered his mouth to silence him, and his eyes as well. We could only see his feet sticking out and moving.
Passengers don’t think this ‘normal’
Meanwhile there was increasing concern and turmoil among the other passengers, who asked questions and exclaimed that they couldn’t believe that this was happening. Multiple passengers came to the conclusion that they were witnessing a violation of human rights and expressed their criticisms and their concerns outright. Both the Marechaussee and the KLM staff were proactive in approaching passengers, attempting to justify what was going on and to de-escalate. One of the stewardesses repeatedly said: “It’s normal that they are a bit agitated in the beginning, but then they realize that they really will be deported and they start to calm down later. Don’t worry.” Both she and the Marechaussee emphasized repeatedly that the case had been carefully considered by a judge.
Parliamentary questions and Amnesty International were ignored
Later we learned that the same morning of the deportation parliamentary questions had been submitted by a parliamentarian that critically questions the decision to deport this man. These questions still need to be treated by the Secretary of State on this subject, Mr. Harbers. Furthermore, Amnesty International Netherlands brought out a report on the Monday after the deportation, that explains that they had urgently requested the Secretary of State for Migration and Safety Mr. Harbers, months ago, to suspend deportations to Sudan. Research by Amnesty International shows that earlier deportations to Sudan in 2017 and 2018 resulted in detention, abuse, and humiliation.
The Netherlands: intentionally indifferent
The Dutch government does not monitor what happens to a person after deportation. People are handed over at the airport and Mr. Harbers’ job is done, despite him being the responsible minister. It is practically impossible for someone who ends up in a dire situation upon deportation to report or seek redress. It is also extremely difficult and often impossible for human rights organizations to acquire information and gather proof upon which to publish and act. These cases are extremely isolated. After seeking more information about this subject with Amnesty International I learned that in few cases they manage, working behind the scenes, to uncover relevant information about the situation of the deportee. This work requires much patience, willpower, and the use of connections and other means. In most of these cases they can not publicly reveal the information, in order not to jeopardize the security of the people in question. Though in such cases they do inform the Secretary of State. The experience is however that Secretary of State responds to these reports with indifference.
The situation in Sudan
It involved a deportation to Sudan, a country which is governed by a military regime which is known for its crimes and the torture of its citizens. It is a known fact that citizens of Sudan who attempt to request asylum in another country are automatically seen as traitors, and that they therefore attract extra attention and face extra danger if they return to Sudan. The International Criminal Court in The Hague has indicted President Omar al-Bashir for genocide in Darfur. Countless reports have been published, including by the Dutch government, on human rights violations in Sudan, ranging from arbitrary arrest to extreme torture and execution by the Sudanese authorities.
KLM and Marechaussee are aware of the risks associated with this deportation
Once the flight was underway, KLM staff and one policeman of the Marechaussee admitted that they understand that the fears over the consequences of this deportation are legit. It is shocking and impossible to comprehend that they nonetheless carry through, even when someone’s life is in danger.
Suppressing criticism
It must have been abundantly clear to all involved parties that with the deportation of Mr. Mehimmed, who had come to the Netherlands in order to find refuge, his life would be jeopardized. Nonetheless, no effort was spared to ensure that the deportation would continue as planned. There were many agents of the Marechaussee on board, who were there to keep Mr. Mehimmed and other critical passengers under control by all possible means, including violence. At one point we counted 12 policemen in the airplane.
Any attempt to film the situation was met with a fierce response from both KLM staff and the Marechaussee. Passengers who filmed were forced to erase the footage on pain of being ejected from the flight and arrested. We learned later that the Marechaussee had claimed in the media that there had been no threat of coercion to the passengers. This was not how we experienced it, to say the least.
Protest, arrests, and intimidation
Two passengers who continued to protest against the deportation and refused to sit were ordered by the Marechaussee to comply. After responding that they wished, before anything else, to speak to the pilot, they were arrested on the spot by at least 4 agents of the Marechaussee and roughly forced from the plane via the back door. Having a conversation was impossible. Five minutes later another passenger was also forcefully taken of the plane. One policeman expressed that the situation was getting too crazy. At this point many passengers still refused to sit and there was a strong denunciation of the whole situation: the deportation, the rough behavior of the Marechaussee, the ban on filming and the arrests. After about 20 more minutes of intimidation by the Marechaussee, and faced with the prospect of violent arrest or missing our flights, passengers complied with the order to sit. One passenger shared with me that she wanted to keep protesting but that she couldn't afford risking to be kicked off the plane and having to buy new tickets. Another passenger later expressed that he wished he had remained standing. The rest of the flight was rather gloomy, many passengers continued discussing with each other what they had just witnessed. Mr. Mehimmed was guarded for the rest of the flight by 4 members of the Marechaussee.
KLM, take responsibility
We call on the staff of KLM to be critical of this sort of situation in the future, to gather information and refuse cooperation. The pilot can intervene. If this had been the case on this flight, it would have earned the respect of us passengers; instead now we are left with bewilderment, anger, and disappointment.
Mr. Mehimmed
In the end the plane departed with Mr. Mehimmed on board, against his will and with the outright violation of his most basic human rights. After the flight landed I sought contact with people involved in the case of Mr. Mehimmed. I came to understand that sharing information or voicing suspicions about his current situation could place him in more danger. It is deeply unfortunate that the Dutch government has placed him and those close to him in this situation. Our thoughts are with him, and we can only hope, after all the commotion and condemnation this has caused, that the Dutch government will try to save face by making sure he will be brought to safety.
Anna, passenger on flight KL0565 to Nairobi on January 5, 2019.
This report was copied from the we are here facebook page.
https://nl-nl.facebook.com/WijZijnHier/
Er staat alweer een nieuwe deportatie gepland vanuit Nederland naar Soedan. Ali Tiyah heeft in Rotterdam detentiecentrum te horen gekregen dat ze hem 22 januari onder dwang op een vlucht willen zetten naar Khartoem. Er is een campagne hiertegen gestart. Er zitten nog 4 Soedanezen vast in detentiecentrum Rotterdam: Ayoub, Rudwan, Faisel en Mohammad. Zij vrezen allen dat zij de volgende zijn.
Meer informatie en updates op twitter: @tevree, https://twitter.com/tevree
On January 22, the Dutch government plans the next deportation to Sudan. Ali Tiyah heard in detentioncentre Rotterdam that they want to forcefuly put him on a flight to Khartoum. A campaign has started to stop this. Besides Ali Tiyah 4 more Sudanese are imprisoned in Rotterdam: Ayoub, Rudwan, Faisel en Mohammad. They all fear that they will be the next.
For more information and updates see twitter: @tevree, https://twitter.com/tevree
Meer informatie over de campagne tegen uitzettingen naar Soedan, en voorbeelden hoe je de campagne op dit moment kunt ondersteunen:
https://www.doorbraak.eu/protesteer-tegen-de-dreigende-deportatie-van-de...
Om onder de kritiek uit te komen beroept KLM zich steeds op een zelf verzonnen wettelijke plicht om mee te werken aan uitzettingen. In dit artikel van Maarten den Heijer, Jorrit Rijpma en Thomas Spijkerboer staat haarfijn uitgelegd dat er geen sprake is van een verplichting. De relevante wetten, verdragen, richtlijnen en overeenkomsten worden op een rijtje gezet.
Moet KLM meewerken aan de deportaties van afgewezen asielzoekers?
Verblijfblog artikel
Conclusie: 'als een luchtvaartmaatschappij geen ticket verkoopt aan een staat voor een uit te zetten vreemdeling, ontstaat geen vervoersplicht'.
Alleen als de luchtvaartmaatschappij de betreffende persoon zelf vervoerd heeft naar Nederland en er binnen een half jaar blijkt dat er geen geldig verblijfsrecht is, dan is de luchtvaartmaatschappij volgens de vreemdelingenwet (in overeenstemming met de Schengen Uitvoeringsovereenkomst) verantwoordelijk te houden om mee te werken deze persoon gratis naar buiten Nederland te brengen. Op de grote aantallen mensen die KLM jaarlijks onder dwang vervoerd, is deze situatie niet van toepassing.
Piloten kunnen weigeren. Dit wordt ook onderstreept in de Guidelines (punt 1.2), die stellen dat de overeenkomst tussen de uitzettende staat en de luchtvaartmaatschappij niets afdoet aan de bevoegdheid van de gezagvoerder. Piloten van Lufthansa weigeren regelmatig mee te werken aanuitzettingen, en die bevoegdheid hebben ze.