Waarom faalde Angela Merkel?
Vijf jaar geleden werd Duitsland getroffen door een menselijke tsunami - vluchtelingen uit de burgeroorlogen van Syrië, Irak, Afghanistan, Libië ... Het gebeurde nadat Angela Merkel de beroemde "Wir schaffen das" uitsprak ("We kunnen het aan").
In augustus 2015 realiseerden de BRD-autoriteiten zich: tegen het einde van het jaar zullen ongeveer 800 duizend vluchtelingen het land binnenkomen - 5 keer meer dan in het recordjaar 2014 (sinds het begin van de jaren 2000 was de "norm" zelfs 35 duizend per jaar). Deze stroom uit het Midden-Oosten stapelde zich op in Turkije en stroomde van daaruit al via Griekenland, Noord-Macedonië, Servië en Hongarije de EU binnen. Hongarije accepteerde, in overeenstemming met de EU-regels, tegen de zomer van 2015 150 duizend, maar al in juni begon premier Viktor Orban met de bouw van een 'hek' aan de grens met Servië en verscherpte de voorwaarden voor het houden van vluchtelingen. De EU-media waren verontwaardigd over het politiegeweld en toonden een treinstation in Boedapest vol vluchtelingen. Op 2 september, toen het lichaam van de tweejarige Alan Kurdi, die was verdronken tijdens het oversteken vanuit Turkije, werd gevonden aan de Griekse kust, publiceerde Bild zijn foto, omlijst door een zwarte lijst. Op 31 augustus pikte de tabloid de woorden van Merkel op ("We kunnen het aan") en vroeg: "Wie zijn WIJ en wat zijn onze waarden als we dit toestaan?" Maar Merkel, toen ze zei "we kunnen het aan", bedoelde niet de details: haar regering had gewoon geen plan.
Maar iemand had een plan. Dit werd al duidelijk op 4 september, toen 3.000 vluchtelingen te voet (ongeveer 700 km) naar de BRD gingen, omringd door televisiemannen uit alle landen en volken. De actie kreeg meteen de naam "March of Hope". Premier Orban heeft uit "humanitaire" overwegingen bussen toegewezen voor de "mars" om snel Oostenrijk te bereiken (180 km). Oostenrijk kon de invasie niet alleen aan en vroeg om hulp van zijn grote buur - Duitsland. Op 6 september jubelde Bild: "Ze mogen naar ons komen - Merkel heeft een einde gemaakt aan de schaamte in Boedapest." Tegen de avond van 6 september bedroeg het aantal aankomsten op het station van München meer dan 17 duizend en groeide elk uur. Er was geen registratie en zelfs geen verificatie.
De grensdienst stelde voor de grens te sluiten. Merkel weigerde, in de veronderstelling dat een poging om de stroom met waterkanonnen, gas of wapens te stoppen zou leiden tot onvoorspelbare gevolgen voor Europa en voor het imago van Duitsers. Wat is belangrijk: Merkel nam deze beslissing in feite alleen, zonder debat in de Bondsdag (er was geen tijd), zonder de mensen op tv toe te spreken. De bondskanselier gebruikte niet eens het woord "crisis".
Maar de crisis is aangebroken. Met inbegrip van de regering: Horst Seehofer, leider van de Beierse Partij (CSU), onderdeel van de regerende coalitie, noemde Merkels aanpak "een triomf van wetteloosheid".
De geallieerden legden de beslissing uit door het christelijke wereldbeeld en de opvattingen van de bondskanselier, maar feit is dat het duidelijk de EU-normen schond: Duitse gastvrijheid schudde de EU zo diep dat ze tot nu toe geen enkele migratiebeleid kan uitwerken. Bovendien is dit verhaal een van de belangrijkste onenigheid in de Europese Unie geworden.
Het land, en zelfs heel Europa, is opgesplitst in twee ongeveer identieke kampen. Bijna de helft van de Duitsers (51 procent, Civey-enquête) is het niet eens met deze zin, 44 procent steunt het.
De onderhandelingen tussen Ankara en de EU (die werden voornamelijk geleid door de Duitsers) eindigden in 2016 met een deal: de EU betaalt Erdogan 6 miljard euro, maar hij laat geen vluchtelingen vrij. Helaas werkt ook dit mechanisme niet goed: dit voorjaar is het zover gekomen dat de Turkse autoriteiten Syrische vluchtelingen met bussen begonnen af te leveren aan de grens met Griekenland.
Door het coronavirus is de situatie ronduit catastrofaal. Onder deze vluchtelingen - en dat zijn er meer dan een miljoen - zijn er veel besmet, maar ze willen graag toetreden tot de EU. Waar dit mee gepaard ging, bleek uit een gigantische brand op het eiland Lesbos - het overspoelde ook een van de grootste vluchtelingenkampen, waardoor de bewoners en bewoners van het eiland moesten worden geëvacueerd.
De smokkelaars schakelden over op het vervoeren van migranten van Libië naar Italië en Malta. Er zijn dagelijks meldingen van verdronken mensen, maar de EU kan het niet eens worden over een gemeenschappelijke aanpak van het grensprobleem. Wat moeten oorlogsschepen doen als ze een boze blik met vluchtelingen op zee zien? Verdrinken? Ze kunnen het niet. Om weg te rijden - ook. Ze worden afgeleverd in Italië, dit zorgt zowel daar als in de EU voor veel protesten. Vanwege de pandemie is gezamenlijk optreden onrealistisch: de bespreking van een nieuw EU-pact over migratie- en asielregels wordt uitgesteld vanaf februari 2020 …
Onlangs werd Merkel op een persconferentie gevraagd of ze haar spreuk nu wilde herhalen. Ze gaf er de voorkeur aan om ontwijkend te antwoorden - het is onmogelijk, zeggen ze, om de zin uit de historische context te halen.