Zondag is plotseling een einde gekomen aan de coup tegen de Venezolaanse president Chavez. Chavez keerde per helicopter terug naar het presidentieel paleis in Caracas. De coupplegers en circa honderd militairen zijn gearresteerd.
Diversity radio 11-04-2002
Zuid-Amerika leek enkele dagen lang op 12 april een democratisch bewind armer en een militaire dictatuur rijker te zijn geworden. De democratisch gekozen President Chavez werd die dag afgezet door een verbond van militairen en ´s lands oligarchie. Terwijl Chavez gevangen werd gehouden op een legerbasis had Pedro Carmona, de leider van Venezuela´s belangrijkste werkgeversorganisatie, zich aan het hoofd gesteld van een zogeheten overgangsregering. Pro-Chavez demonstranten eisten vrijdag en zaterdag de terugkeer van hun president. Bij gevechten met de politie kwamen opnieuw een (onbekend) aantal mensen om het leven. Op zaterdag bezetten honderden pro Chavez demonstranten het presidentieel paleis waarop Pedro Carmona het paleis ontvluchtte.
Volgens de meest gehoorde lezing zou de coup langzaam maar zeker onafwendbaar zijn geworden. Chavez zou een fascistoïde dictator zijn die het land naar de rand van de afgrond heeft gebracht. Toen hij besloot de directie van het nationale oliebedrijf te vervangen was dit de druppel die de emmer deed overlopen.
Werknemers- en werkgeversbonden sloegen de handen ineen en organiseerden een massademonstratie tegen Chavez op 11 april. Tijdens de demonstratie vindt er een schietincident plaats waarbij veertien mensen om het leven komen. Op TV verschijnen hooggeplaatste militairen die beweren dat Chavez zijn aanhangers opdracht zou hebben gegeven om op de demonstratie te schieten. De miliairen arresteren Chavez en de coup is een feit. Eén dag later staat werkgeversvoorzitter Pedero Carmona aan het hoofd van een door het leger gesteunde overgangsregering. Enkele uren na de schietpartij komen de eerste berichten binnen dat de schietpartij wel eens doorgestoken kaart kan zijn geweest om een, al dan niet door de VS gesteunde, coup te kunnen rechtvaardigen. Gregory Wilpert, een in Cararacas woonachtige Amerikaan en getuige van het schietincident, kon duidelijk zien dat er vanuit drie verschillende hoeken geschoten werd. In een ooggetuigenverslag spreekt hij van sluipschutters op de daken en van vurende voor- en tegenstanders van Chavez. Tien van de veertien doodgeschoten betogers waren pro-Chavez demonstranten. Wie er begonnen is met schieten zal wel nooit duidelijk worden maar het lijkt wel heel erg prematuur om Chavez persoonlijk verantwoordelijk te houden voor het schietincident en het gaat nog veel verder om op een ongefundeerde verdenking een democratisch gekozen president uit zijn ambt te zetten.
De VS waren er overigens als de kippen bij om Chavez de schuld te geven van het schietincident en spraken direct hun steun uit voor de militaire coup. Regeringswoordvoerders noemden de coup a victory for democracy en zeiden dat de regering-Chávez de crisis had uigelokt door het bloedige optreden tegen het protest van de oppositie. De meeste buurlanden hebben afwijzend gereageerd op de staatsgreep.
Met een vooruitziende blik waarschuwde Wilpert op 10 april al voor de dreigende couppoging. Chavez zou weliswaar veel progressieve veranderingen hebben doorgevoerd maar te autocratisch opereren waardoor hij voortdurend vijanden maakte. Dit uitte zich onder meer in een overwegend Chavez vijandige (merendeel commerciële) media. In de aanloop van de demonstratie op 11 april bestookten de TV stations de kijkers onophoudelijk met oproepen om te gaan demonstreren.
Vijanden maakte Chavez ook in het buitenland. Met name de Amerikaanse regering keek vol afschuw naar Chavez die banden aanknoopte met onder meer Cuba en Irak. Daarnaast keerde Chavez zich publiekelijk tegen het neo-liberalisme en sprak hij zich uit tegen Amerikaanse interventie in buurlanden zoals Colombia.
Van dit alles is echter tot op heden weinig of niets terug te vinden in de Nederlandse media. Deze blijken zich te schikken in de officiele lezing, net als de westerse regeringen waarvan er nog geen één het voor de democratisch gekozen en door een staatsgreep verwijderde president heeft opgenomen.
Meer lezen:
Voorgebeurtenissen coup in Venezuela (door Tuimelaar, 12.04.2002)
THE SITUATION IN VENEZUELA (13.04.2002)
Zuid-Amerika heeft een nieuwe Allende (door Christophe Callewaert, 13.04.2002)
Recente berichten uit de Venezolaanse Media (14.04.2002)
´Chavez to return to power´(14.04.2002)