|
|  |
Lula president: trojaanse paard in aantocht?
Grenzeloos - 28.10.2002 17:35
Lula, kandidaat voor de braziliaanse PT, won de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. Maar is de coalitie waar hij voor kiest niet het trojaanse paard voor links?
Onderstaand artikel van JW Stutje is geschreven voor de 2e ronde van de verkiezingen. Het geeft desondanks een goed beeld van de situatie in Brazilië.
Het trojaanse paard in aantocht
Presidentsverkiezing in Brazilie
Zonder haar onafhankelijkheid prijs te geven heeft de Braziliaanse Arbeiderspartij (PT) in de afgelopen twintig jaar belangrijke ervaring opgedaan in besturen en in sociale strijd, zowel in de steden als op het platteland Met haar pleidooi voor basisdemocratie stal ze de harten van miljoenen. Die troef dreigt ze uit handen te geven nu de presidentsverkiezingen naderen.
De PT ontstond eind jaren zeventig uit een samenvloeien van de machtige metaalstakingen, met name in en rond Sao Paulo, één van de grootste industriebekkens ter wereld, en het democratische verzet tegen de toenmalige dictatuur, dat trachtte de vakbeweging naar fascistisch model aan zich te onderwerpen. Het vormde een keerpunt in een land dat decennialang gevangen was in de greep van de kerk, het leger en het populisme.
Open en pluralistisch
In de jaren tachtig groeide de beweging onder de charismatische Luiz Inazio da Silva, beter bekend als Lula, stormachtig uit door consequent elke strijd te ondersteunen. De partij was uitdrukking van een diep doorleefde klasse solidariteit en overtuigd van de noodzaak haar onafhankelijkheid te bewaren tegenover de compromissen die kapitaal en arbeid zogenaamd in het landsbelang sloten. In de partij vonden belangwekkende en open debatten plaats over een socialistisch alternatief waarbij internationale ervaringen zoals die van Cuba en de ideeën van de in de PT actieve radicaal linkse stromingen ( veelal van trotskistische, maoïstische en castristische oorsprong) getoetst werden. Het open en pluralistische klimaat, de erkenning van verschillende stromingen en de vertegenwoordiging van minderheden in de besturen hebben tot nu toe de partijeenheid helpen bewaren
Radicale tradities
In de afgelopen twintig jaar heeft de PT twee keer de gemeenteraadsverkiezingen gewonnen in Sao Paulo en vormde vier termijnen lang het bestuur van Porto Allegre, hoofdstad van de provincie Rio Grande do Sul. Waar de sociale ongelijkheid zo tomeloos regeert, ontsnapte ook de PT niet aan uitwassen van corruptie en vriendjespolitiek. (Het droeg onder andere bij aan het verlies van de macht in Sao Paulo na de eerste termijn).
Maar anders dan de gematigden willen doen geloven, vormen juist de meest linkse en radicale tradities, zoals in Porto Allegre, de beste garantie voor respect voor de democratie. Het experiment met de zogenaamde participatieve budgettering riep allerlei vormen van directe democratie in het leven, een soort machtsdeling tussen de burgers en de wettige instellingen. Zo kon Porto Allegre met de organisatie van twee World Social Forums (2001/2002) uitgroeien tot de wereldhoofdstad van het verzet tegen de kapitalistische globalisering
'Verspilde moeite'
Met de verkiezingen in aantocht staat de PT waarschijnlijk voor de belangrijkste test in haar bestaan. Terwijl Lula in de polls rond 40% van de stemmen scoort, is zijn rechtse rivaal verlamd door financiële schandalen. In plaats van door te stoten, lijkt de leiding van de PT echter overweldigd door de eigen overwinningskans. Door de conservatieve textielfabrikant Jose Alencar als zijn vice-presidentskandidaat te benoemen en de werkgeversorganisaties en het IMF te garanderen de schulden terug te betalen, tracht Lula de gezamenlijke tegenwerking van de Braziliaanse bourgeoisie, de VS en de internationale kredietinstellingen te neutraliseren. Het lijdt geen twijfel dat de koers ernstige verdeeldheid in de eigen rijen zal brengen.
Linkse critici vrezen dat met deze nieuwe strategie de strijd tegen het neoliberalisme - de oorsprong van het bestaan van de PT - verlaten wordt. De Partido Liberal, de partij van Alencar, is - zo verklaren ze - in een aantal Braziliaanse provincies verbonden met de ergste vijanden van de PT en het zal voortaan moeilijk zo niet onmogelijk worden doelmatig strijd te voeren tegen het Amerikaanse Vrijhandelsverdrag, tegen de zogenaamde agrarische hervormingen gericht tegen de bezetting van land door landloze boeren en tegen de aflossing van de buitenlandse schuld, thema´s waar Alencar een uitgesproken andere visie op heeft dan de PT.
Het paard van Troje
De linkse critici die mogen rekenen op aanzienlijke steun, vooral in Rio Grande do Sul, pleiten ervoor dat de electorale tactiek in overeenstemming blijft met het streven zoveel mogelijk arbeiders, jongeren, werklozen en al die miljoenen die betrokken zijn bij sociale strijd in beweging te houden.
Raul Ponte, medeoprichters van de PT, lid van haar nationale leiding en oud burgemeester van Porto Alegro verwoordde het linkse sentiment treffend door de alliantie met Alencar af te doen als 'verspilde moeite'. Het parlementslid Luciano Genero die deel uitmaakt van de Moviemento de Izquerda Socialiste bestempelde de alliantie met de textielbaron als het toelaten van de vijand tot de eigen loopgraven. Een waarschuwing gelijk die van Laokon voor Odysseus' list met het paard van Troje; het is een stem die de komende weken nog talloze keren zal klinken.
 E-Mail: redactie@grenzeloos.org  Website: http://www.grenzeloos.org
|
| Lees meer over: globalisering | | aanvullingen | | |
