|
|  |
Symposium Illegaliteit en burgerschap (Gron.)
Sjoerd van de Goorberg - 01.03.2006 15:58
Woensdag 8 maart 2006
Illegaliteit en burgerschap in Nederland. Symposium georganiseerd door de vakgroep Praktische Filsosofie van de Rijksuniversiteit Groningen met Rian Ederveen (Stichting Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt), René Gabriëls (Universiteit van Maastricht) en Gijs van Oenen (Erasmus Universiteit Rotterdam). Alle belangstellenden zijn van harte welkom! Oude Boteringestraat 52, 14.00 – 17.00 u., Omega-zaal.
Symposium Illegaliiteit en burgerschap in Nederland
Ongedocumenteerd leven in een gedocumenteerde samenleving
Illegaliteit en burgerschap in Nederland
---
Programma
14:00 uur Opening door Baukje Prins.
14:05 uur Inleiding door Rian Ederveen: Illegaliteit: de strijd om de vrije ruimte in de samenleving.
14:30 uur Lezing René Gabriëls: De paria’s van een uitdijende drempelwereld. Sociaalfilosofische gedachten over illegale vreemdelingen.
15:15 uur Pauze
15:35 uur Co-referaat bij de lezing van René Gabriëls door Gijs van Oenen.
15:55 uur Discussie met de zaal onder leiding van Baukje Prins.
17:00 uur Slot.
---
Rian Ederveen: Na een korte beschrijving van de feiten over 'illegalen'/ ongedocumenteerden in Nederland (aantallen, kenmerken, achtergronden) en hun leefomstandigheden (werken, wonen, sociale omgeving) volgt een beschrijving van enkele terreinen waar de 'strijd om de vrije ruimte' wordt gevoerd: arbeid, wonen, onderwijs, gezondheidszorg en de middelen en strategieën die diverse actoren daarvoor gebruiken. Tenslotte ga ik in op de gevolgen daarvan voor de (rechts-)positie van ongedocumenteerden en dus ook voor de samenleving als geheel.
---
René Gabriëls: In de discussie over het hardvochtige vreemdelingenbeleid in Nederland zijn descriptieve en normatieve kwesties niet van elkaar te scheiden, wel te onderscheiden. De wijze waarop de situatie van illegale vreemdelingen wordt beschreven beïnvloedt deels de voorschriften hoe men met hen dient om te gaan. Met het oog daarop pleit ik voor een breed perspectief op illegale vreemdelingen. Nochtans overheerst een smal perspectief waarbij de natiestaat ten onrechte het vertrekpunt vormt. Bij de beschrijving van het vraagstuk van de illegaliteit is de paradox van licht en schaduw cruciaal: het verscherpen van het vreemdelingenbeleid leidt niet tot de beoogde afname van het aantal illegalen.
Naast deze al door velen beschreven paradox stuit men op normatief vlak op de paradox van inclusiviteit en exclusiviteit: de waarden die verbonden zijn met burgerschap ondermijnen haar exclusiviteit. Waarom gelden de waarden die hun neerslag hebben gevonden in burgerrechten alleen voor degenen die hun status als burger ontlenen aan het feit dat ze op het territorium van de een of andere natiestaat wonen? Zijn er goede redenen om illegale vreemdelingen van het genot van deze rechten uit te sluiten? Hoe staat het – om met Hannah Arendt te spreken – met hun recht een recht te hebben? Bij dit soort vragen is het spanningsveld tussen de inclusiviteit van mensenrechten en de exclusiviteit van burgerrechten in het geding. Voor een analyse van dit spanningsveld wordt naast het werk van Hannah Arendt dat van onder andere Michael Dummett, Jospeh Carens en Michael Walzer nader onder de loep genomen.
Nadat hun kijk op de discussie over open grenzen aan de orde is gesteld, zal stil worden gestaan bij de handelingsperspectieven die er voor de verbetering van de positie van illegale vreemdelingen zijn. Hierbij stuit men op de paradox van solidariteit en illegaliteit: wie illegalen een legale status wil bezorgen, zal uit solidariteit met hen af en toe illegaal moeten handelen. Alleen een nieuw kosmopolitisme dat stoelt op een contextueel universalisme vermag adequaat om te gaan met deze paradox en de twee andere paradoxen. Aangezien het aantal paria’s op de drempelwereld toeneemt, is het van belang een realistische mensenrechtenpolitiek op de rails te zetten.
---
Personalia
Rian Ederveen is medewerkster van Stichting LOS (Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt), kenniscentrum voor de hulpverlening aan ongedocumenteerden. Vanaf 1991 is zij betrokken bij de hulpverlening aan uitgeprocedeerde vluchtelingen, eerst in Heerlen, daarna in Eindhoven. Zij studeerde Tropische Landbouwtechniek in Wageningen (1983-1989) en deed in de periode 1998-2003 een Masters Social Work in Hull, met daarin veel aandacht voor illegaliteit.
René Gabriëls studeerde sociologie, psychologie en filosofie in Groningen. Hij promoveerde op het proefschrift Intellectuelen in Nederland, publieke controversen over kernenergie, armoede en Rushdie (Boom 2001). Sinds 2000 is René Gabriëls verbonden aan de Faculteit der Cultuurwetenschappen van de Universiteit van Maastricht, en aan Qualirma, een organisatie die in opdracht van externen onderzoek doet naar de kwaliteit van leven. Recentelijk verscheen van hem De betekenis van een buurtplatform voor de kwaliteit van leven (2005). Hij is redacteur van het filosofische tijdschrift Krisis. Tijdschrift voor Empirische Filosofie.
Gijs van Oenen studeerde politicologie aan de UvA en promoveerde in de rechtsfilosofie. Sinds 1994 werkt hij aan de Faculteit der Wijsbegeerte van de Erasmus Universiteit Rotterdam als universitair docent praktische filosofie. Hij houdt zich bezig met onderwerpen als burgerschap, identiteit, rechtsstaat en publieke ruimte. Hij publiceerde de bundel Ongeregelde Orde (Boom, 2002) over gedogen, het essay Het surplus van illegaliteit (De Balie, 2002) en het boek Ongeschikt recht (Boom Juridisch, 2004).
 E-Mail: sjoerdg@philos.rug.nl  Website: http://www.rug.nl/filosofie/nieuws/agenda/symposiumPF
|
| Lees meer over: Agenda globalisering vrijheid, repressie & mensenrechten | | aanvullingen | |
