manifest vrijplaatsen en veiligheid
vrije ruimte - 27.03.2006 15:07
In de afgelopen periode is een groot aantal vrijplaatsen en broedplaatsen geconfronteerd met ontruiming, controle-acties of verbod van geplande activiteiten op grond van brand- of andere veiligheidseisen. De Vrije Ruimte heeft in antwoord hierop een manifest uitgebracht die ondertekend is door veel organisaties en personen.
Vrijplaatsen en veiligheid
MANIFEST Vrije Ruimte
In de afgelopen periode is een groot aantal vrijplaatsen en broedplaatsen geconfronteerd met ontruiming, controle-acties of verbod van geplande activiteiten op grond van brand- of andere veiligheidseisen. In Amsterdam werd in 2005 Pakhuis Afrika ontruimd, werd de ADM aan een grootschalige controle onderworpen, waren er problemen rond de ingebruikname van de skatebaan op de NDSM-werf, werd het oud-en-nieuwfeest op Ruigoord verboden, evenals vrijwel alle activiteiten in de Van Gendthallen. Elders in het land gebeurt hetzelfde. In december 2005 werd de stationswerf in Culemborg op grond van brandveiligheid 'schoongeveegd'; de gekraakte Heilig-Hartkerk in Breda werd voor een dag ontruimd en ondertussen leeggesloopt; er zijn voorbeelden uit Zwolle, uit Den Haag ...
Talloze beleidsnota's van gemeenten en rijk loven de betekenis van vrijplaatsen voor het culturele, sociale en economische klimaat van stad en land. Veel gemeenten hebben een speciaal broedplaatsenbeleid om deze plekken te stimuleren. De Creatieve Stad, ruimte om te experimenteren, voor innovatie: men heeft er de mond van vol.
Zodra er echter daadwerkelijk iets nieuws bedacht wordt, iets wat niet aan alle regels en wetten voldoet (wat praktisch inherent is aan vernieuwing), treedt diezelfde overheid sinds een paar jaar keihard op. Dan staat strikte handhaving van wetten en regels voorop en wordt met een beroep op de rampen in Enschede en Volendam tot verbod, sluiting of ontruiming overgegaan.
Stads- en landsbestuurders lijken zich geen raad te weten met het spanningsveld tussen strikte handhaving van de regels voor veiligheid en het stimuleren van creativiteit en experiment. De gretigheid waarmee sommige bestuurders en ambtenaren die gekke, alternatieve plekken lastig vallen en zelfs sluiten doet zelfs vermoeden dat men wars is van afwijking en vernieuwing.
Strikte naleving van veiligheidsregelgeving verstikt elk experiment en elke vernieuwingen betekent het einde van de Creatieve Stad
Absolute veiligheid bestaat niet, zo veel is duidelijk. Er wordt gestreefd naar het 'maximaal haalbare'. Er is altijd sprake van afwegingen, en dus van een compromis, tussen voorschriften en praktijk. Voorschriften en regels kun je eindeloos bijschaven en verbeteren, haalbaarheid en praktijk hebben uiteindelijk het laatste woord.
Financiële overwegingen horen ook bij de praktijk en bepalen dus mede de grens van de 'haalbare veiligheid'. Daarbij zijn vrijplaatsen, broedplaatsen, sociale en culturele instellingen met hun geringe budgetten altijd in het nadeel.
Zij hebben geen geld om de standaard voorschriften, tot in de uiterste details, uit te voeren, door onzekere legale status, door een tijdelijke status of omdat ze alles low budget en met vrijwilligers willen doen. Overleg over de veiligheid tussen overheid en gebruiker komt dan in een ander licht te staan. Niet om wetten en regels buitenspel te zetten of om ermee te marchanderen, maar om tot praktische, realistische en haalbare uitvoeringsafspraken te komen.
Zelfs wanneer de technische regels volledig nageleefd worden is veiligheid niet gegarandeerd. Bestuurders klampen zich echter vaak angstig aan deze technische normen vast. In de Baarsjes liet voormalig stadsdeelvoorzitter Henk van Waveren de afgelopen jaren zien dat het ook anders kan, dat je als verantwoordelijk bestuurder ook kunt kiezen voor het zoeken naar creatieve oplossingen. Het Voorbeeld werd in de gelegenheid gesteld een gelijkwaardig alternatief te formuleren voor de op financiële gronden onhaalbare technische brandweereisen, in de vorm van afspraken over het gebruik (brandwachten, maximale aantallen bezoekers, duidelijke informatie over vluchten).
Eigen verantwoordelijkheid
De rijksoverheid benadrukt voortdurend de eigen verantwoordelijkheid van burgers. Gebruikers van vrijplaatsen stellen die eigen verantwoordelijkheid ook voorop. Ze gaan daarin meestal veel verder dan de overheid gewend is, en nemen de daarbij horende risico's. Hun bezoek weet en waardeert dit juist. Ten aanzien van vrijplaatsen, broedplaatsen, kraakpanden en dergelijke heeft de overheid duidelijk moeite om te vertrouwen op de zelfredzaamheid van haar burgers.
Wij zijn ervan overtuigd dat het mogelijk is om binnen de wettelijke kaders een veiligheidssituatie te bereiken die zowel voor de overheid als voor de krakers / vrijplaatsen / broedplaatsen / sociale en culturele instellingen acceptabel en haalbaar, betaalbaar en begrijpelijk is. Het Bouwbesluit, het wettelijk kader voor o.a. de veiligheid van gebouwen, wijst expliciet op de mogelijkheid 'gelijkwaardige alternatieven' toe te passen. Dit vereist wel dat er tussen overheid en (vertegenwoordigers van) vrijplaatsen een open en flexibel overleg is, op een wederzijds gerespecteerd en professioneel niveau, en dat geen overhaaste beslissingen (lees: tot ontruiming) worden genomen. Dat alternatieve en soms onorthodoxe maatregelen objectief en niet vooringenomen worden beoordeeld. Dat gezocht wordt naar oplossingen in plaats van naar tekortkomingen.
In het debat naar aanleiding van vijf jaar broedplaatsenbeleid in Amsterdam op 18 november 2005 gaf burgemeester Cohen aan dat hij bereid is om vrijplaatsen / broedplaatsen de mogelijkheid te geven tot het inwinnen van een contra-expertise over de uitvoering van (veiligheids-)regels. Een belangrijke toezegging, maar er is meer nodig om te voorkomen dat creatieve plekken in de stad op grond van (brand-)veiligheidseisen geëlimineerd worden. Wij vragen van de Amsterdamse bestuurders dat
- alles op alles wordt gezet om te voorkomen dat vrijplaatsen, als broedplaatsen van creativiteit van wezenlijk belang voor de stad, door uitvoering van de regelgeving - met name die op het gebied van veiligheid - zouden moeten sluiten, o.a. doordat
- de afdeling Preventie van de Amsterdamse Brandweer weer open staat voor overleg om tot creatieve en volwaardige oplossingen te komen, en/of dat
- er budget beschikbaar komt, bijvoorbeeld via het Projectbureau Broedplaats Amsterdam, waarmee vrijplaatsen zo nodig deskundigheid op het gebied van brandveiligheid kunnen inhuren, en dat
- de voorzitters van de stadsdelen dezelfde ruimte voor contra-expertise bij dreigende ontruiming scheppen die Cohen voor de centrale stad heeft geschapen
Strikte naleving van veiligheidsregelgeving verstikt elk experiment en elke vernieuwing en betekent het einde van de Creatieve Stad.
Amsterdam, 23 maart 2006
Ondertekenaars
Organisaties:
-Vrije Ruimte
-Pakhuis Afrika, een betonnen rots tussen de glazen luchtkastelen
-Damoclash
-Galerie Schijnheilig
-Nachtburgemeester van Amsterdam: Chiel van Zelst (Chiellerie, ex-Vrieshuis)
-Kostgewonnen / vereniging Kostgangers / Ma architecten (gebruiker Kostgewonnen)
-Plantagedoklaan 8-12 / Stichting Kanaal 10 (exploitant openbare ruimtes Plantagedoklaan) / Stichting Rainbowcolorproductions (gebruiker Plantagedoklaan) / flexmens.org (gebruiker Plantagedoklaan) / A SEED Europe (gebruiker Plantagedoklaan)
-Werkorganisatie Ruigoord en Dorpsvergadering Ruigoord
-Binnenpret / St. In It, OCCII
-Hoeksteen van de Samenleving (Singel 46)
-Stichting Ruimte voor Wonen en Werken / bedrijvenvereniging Rust Roest / bewonersvereniging Nagelvast (Ostadeschooltje, van Ostadestraat 47 en 49)
-de 7 gekraakte dienstwoningen bij de Bijlmerbajes
-Stichting wereldburger, ex "vrieshuis amerika", ex "tussen de bogen", ex "zuidas"
-Stichting Legalize!
-Samenwerkende Amsterdamse Straatartiesten
-Stichting StageCoach
-Bewonerspartij Vereniging Oud Zuid
-Amsterdam Anders/De Groenen
-Kraijenhoff ateliers: Caroline Curtis en Martha Fyrigos
-Vereniging Poortgebouw (Rotterdam)
-Kraakpand 'Op Drift' / Stichting Driftig Publicaties / Stichting Beheer Pizig / Vereniging Gebruikers Pizig / Volxkeuken Salmonella (Groningen)
-Woonwerkvereniging "De Grote Broek" / Politiek Cultureel Podium "de Onderbroek" (Nijmegen)
-Raamwerk v.o.f. - exploitatie en organisatie begeleidings bureau voor woongroepen,
woon-werkpanden en organisaties – (Nijmegen)
-In Situ architecten (Den Haag)
-Vereniging Papenhulst Blijft! (’s-Hertogenbosch)
-Kraakgroep Breda (KGB)
-Kunstenaarsinitiatief Hotel Mariakapel (Hoorn)
-De Verandering (Utrecht)
-V2_ (Rotterdam)
-Omslag - Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling en Servicepunt Anders Wonen Anders Leven -
-Kleintje muurkrant
-Tortuga fiction Islands (Kunst en Kraak Pand)
-Kraakgroep Fort Pannerden
-Trauma productions (A Film and Noize Collective)
-Villa Kakelbont
-Bureau Woordbeeld
individuen:
-ADM-bewoners en -gebruikers: guido van der bilt, Caï van Hoboken, maarten stam, "nooitmeerhaast", Anneke Knuvers, Schelte Wijmans, Froit van der Harst
-Hay Schoolmeesters (programmeur NDSM en bewoner ADM)
-Rosalie Smit (vrijwilliger Pakhuis Afrika)
-Peter Tromp (Pakhuis Afrika/ Hang'Art Schijnheilig)
-Hans Kuypers (broedplaats Spaarndammerstraat 52)
-Betrokken bij de Bonte Zwaan: Fred Stammeshaus, Annegriet Wietsma, Mieke krol, Peter Berga, Frans Oud, Rob Negenman, Fritz Stammeshaus, Ron Peetoom, Ellen de Jager, Richard van der Veen, Patricia Kennedy, Ben Kremer
-Atten van der Vlugt (vrijplaats Nieuw en Meer)
-Patricia de Ruijter (fotograaf)
-Tanja Koning (Beeldend kunstenaar en initiatiefnemer Square Eyes Festival, festival voor
expirimentele digitale film Arnhem)
-Kenneth Geurts (bestuurslid woongemeenschap en culturele broedplaats Rijks-HBS te ’s-Hertogenbosch)
-Marije Kroon (begeleider na schoolse opvang te Beinsdorp)
-Michiel de Lange (PhD onderzoeker Erasmus Universiteit Rotterdam)
-Paul Andersson (freelance journalist)
-Sanne Couprie (Onderzoeker)
-Marijne van dam
-René Boer
-Gitte Clemens
-Aschwin Huiskes
-Luuk van der Werf
-Michiel Slee (Anders Wonen, Deventer)
-Dirk Zuiderveld
-P. Cleutjens
-Henk Lammers / Paco Plumtrek / Merijn Knippers
-J. G. Rabbeljee
-Marijke
-Kitty van Muyden
-Martin Geuzendam
-Marc van Dijck
-Jaap Verdenius
-Will spoor
-Marjan dollekamp
 E-Mail: info@vrijeruimte.nl  Website: http://www.vrijeruimte.nl
|
