Wereld is maakbaar. Wouter ter Heide. - 02.05.2006 11:53
Nieuwe wanorde te overwinnen, door geschiedenis te herschrijven. In een interview met Marc Leijendekker in NRC-Handelsblad van 29/30 april over de toestand in de wereld, betoogt hoogleraar sociale- en cultuurfilosofie René Boomkens dat het de afgelopen 25 jaar een stuk chaotischer, onoverzichtelijker geworden is, door de globalisering die geen bewuste keuze is geweest. Boomkens verbindt daaraan de conclusie dat er een einde is gekomen aan de periode van maakbaarheid. Volgens mij vergist hij zich daarin, omdat ik het proces van globalisering ervaar als een autonoom proces, dat door ons toedoen zo’n 25 jaar geleden een verkeerde wending genomen heeft. De nieuwe wanorde waarover Boomkens spreekt, met zijn gevoelens van on(be-)stuurbaarheid, centrumloosheid, collectieve en individuele onmacht, is op die verkeerde wending terug te voeren. Met name doel ik daarbij op de gangbare interpretatie van het cruciale punt in het autonome globaliseringsproces: de val van de Muur in ’89. Abusievelijk hebben wij, onder aanvoering van de VS, dit hoopvolle keerpunt in de wereldgeschiedenis als een overwinning van het (zg. democratische! en vrije!) Westen geclaimd. Een staaltje geschiedvervalsing van het zuiverste water, wat door de jaren heen steeds sterkere gevoelens van on(be-)stuurbaarheid, centrumloosheid, collectieve en individuele onmacht heeft veroorzaakt. Gevoelens die weliswaar begrijpelijke, maar desondanks volstrekt onacceptabele reacties hebben uitgelokt, waarvan het terrorisme het meest in het oog springende angstaanjagende voorbeeld is. Voor de beteugeling daarvan, zullen we dan ook oog moeten krijgen voor de recente geschiedvervalsing. Simpelweg komt die erop neer dat tot eind 1989 Oost en West elkaar als twee Maagdenburgse halve bollen in een nucleaire houdgreep hielden, op grond van de doctrine van de ‘wederzijds verzekerde zelfvernietiging’. De fluwelen revolutie heeft dat vacuüm geweldloos doorbroken, waardoor er in feite een einde kwam aan het bestaansrecht van beide militaire machtsblokken. Daardoor kwam automatisch de weg vrij voor de overgang van koude oorlog naar de warme (wereld-)vrede, ofwel de volgende fase in het autonome globaliseringsproces. Volgens mij de eindfase, die het best te omschrijven is als de nieuwe kosmopolitische orde of democratische wereldorde onder de vlag van de grondig gereorganiseerde VN. Het democratische slotakkoord van het autonome globaliseringsproces. Helaas zijn we deze geweldloze VN-hervormings- of eindweg niet opgegaan, maar hebben we onze kaarten gezet op de gewelddadige VS. Voor wie niet ziende blind en horende doof is, wordt het gelukkig met de dag duidelijker dat we daarmee op het vale paard (Openb. 6:8) hebben gewed, met alle ondemocratische consequenties van dien. Om deze vergissing te herstellen en daarmee het democratiseringsproces een herkansing te geven, zie ik voor D66 een uitgelezen taak weggelegd. Uiteraard zal de partij zich daarvoor eerst moeten transformeren van een ongeloofwaardige marginale (regerings-)partij tot een geloofwaardige radicale democratiseringsbeweging. Een beweging die dwars door grenzen, partijen, geloven, rangen en standen, seksen, seksuele verschillen, nationaliteiten, leeftijden e.d. heenloopt en daardoor boven het kleingeestige partijpolitieke gehakketak uitstijgt. Voor die veelbelovende transformatie biedt het partijcongres op 13 mei alle mogelijkheid. Veertig jaar na dato zou D66 daardoor alsnog recht kunnen doen aan haar oorspronkelijke opzet: het opblazen van het bestel, ten bate van het belang van het algemeen wereldwijd. E-Mail: wouter.ter.heide@12move.nl |