|
|  |
Steun campagne behoud en regulering van publieke diensten
Henry van Maasakker - 08.09.2007 18:59
De sociale strijd in Europa om behoud van publieke diensten is na de ratificatie van de Bolkestein-richtlijn nog lang niet gestreden. In mei, tijdens een congres in Sevilla, besloten de Europese vakbondscentrales door te gaan met hun campagne voor Europese raamwetgeving tot behoud van publieke diensten. Maar ook op andere terreinen is er verzet nodig tegen liberalisering en privatisering van openbare diensten.
Steun voor de campagne voor behoud en regulering van publieke diensten blijft dringend nodig
(deze tekst is afkomstig uit WTO.ZIP nieuwsbrief van 8 september 2007 en is te vinden op:
 http://www.globalinfo.nl/content/view/1311/30/)
De Europese Unie is een van de 'aandrijvers' bij de vernieuwing en (verdere liberalisering) van het dienstenakkoord (GATS) van de Wereld Handels Organisatie (WTO). In eigen huis is de liberalisering van diensten al vergevorderd met de invoering van de Dienstenrichtlijn (eind 2006). Maar de Europese Commissie en de Raad van de Europese Unie willen meer.
Hun inzet is de liberalisering en privatisering van alle diensten, dus ook die waarvan velen vinden dat ze deel uitmaken van het publieke domein. Zo weigeren Commissie en Raad een duidelijk onderscheid aan te brengen tussen 'diensten van algemeen economisch belang' (DAEB) en 'diensten van algemeen belang' (DAB), twee termen die onder meer betrekking hebben op de Bolkestein-richtlijn [1]. Ook bevat het nieuwe grondwettelijke verdrag, waaraan nu wordt gewerkt, veel artikelen die uitgaan van de regulering, privatisering en flexibilisering van publieke diensten en van de arbeidsmarkt. Tevens wordt ingezet op verdere flexibilisering van de arbeid, bijvoorbeeld in voorstellen [2] die het ontslagrecht aantasten, wat ook kan uitmonden in een versnelde privatisering van de publieke diensten waarvan iedereen vind dat ze behoren tot het publieke domein.
Bescherming van diensten van algemeen belang
Sinds half december 2006 voert de European Trade Union Confederation (ETUC) een campagne (met hand- tekeningenactie) waarin de Europese Commissie wordt opgeroepen om met raamwetgeving te komen ter bescherming van publieke diensten. Men streeft ernaar 1 miljoen handtekeningen op te halen [3] nodig voor het instellen van een Europees burgerinitiatief. Op dit moment zijn er ruim 440.000 handtekeningen verzameld, maar dat is nog veel te weinig!
Deze campagne is te beschouwen als antwoord op de half november 2006 aangenomen diensten- of Bolkestein-richtlijn [4] waarin 'diensten van algemeen belang' (DAB) niet zijn gedefinieerd. In het voorstel voor een nieuw Europees grondwettelijk verdrag [5] van 23 juni 2007 is evenmin een duidelijk onderscheid aangebracht tussen de DAEB en de DAB. Het verdrag (dat in oktober klaar moet zijn) bevat enkele passages waarin wordt gesteld dat diensten van algemeen belang zoals huisvesting, volksgezondheid en sociale zekerheid aan de mededingingseisen van de EU moeten voldoen.
Ook in Nederland maakt de vakbeweging FNV zich door vakbondsacties tegen marktwerking sterk voor behoud van publieke diensten. In de nota “Marktwerking? Time-out” [6] noemt de FNV de randvoorwaarden daarvoor: een betere kwaliteit van de dienstverlening, lagere prijzen, een goede toegankelijkheid en werkzekerheid. De nota gaat vergezeld van een handtekeningactie waarin de eis van het EVV (Europees Verbond van Vakverenigingen) voor raamwetgeving wordt gesteund. Tegelijkertijd wordt de Tweede Kamer verzocht een hoorzitting te houden over privatisering en om een tijdelijke stop (moratorium) op privatisering in te stellen.
De handtekeningenactie van het FNV is op het Internet te vinden onder deze link:
http://www.tekennu.nl/index.php
Nieuw Europees grondwettelijk verdrag
Tijdens haar voorzitterschap van de Europese Raad heeft Duitsland het politieke proces voor de totstandbrenging van een neoliberale Europese Grondwet nieuw leven ingeblazen. Dit nieuwe grondwettelijke verdrag moet onder het huidige Portugese voorzitterschap definitief gestalte krijgen en zal vervolgens worden voorgelegd aan de parlementen in alle lidstaten voor goedkeuring. Hoewel het verdrag de werking van een grondwet heeft, mag de bevolking zich er niet in referenda over uitspreken.
In het verdrag is meer dan 90% van de artikelen overgenomen uit het oude, weggestemde verdrag [7] en dat voorspelt niet veel goeds voor de handhaving van publieke diensten. Centraal binnen het nieuwe grondwettelijke verdrag staat het Verdrag van Maastricht van begin jaren '90. Hierin werden de neoliberale richtlijnen voor de regulering, privatisering en flexibilisering van de publieke diensten en van de arbeidsmarkt vastgelegd. Tevens zijn er richtlijnen in opgenomen voor een beperkt overheidstekort en voor het terugdringen van de staatsschuld [8]. De richtlijnen voor overheidstekort en staatsschuld fungeerden vaak als kader voor de behandeling van diensten en arbeidsmarkt aangezien ze overheden dwongen publieke sectoren en werkgelegenheid af te bouwen, overheidstekorten te beperken en staatsschulden af te bouwen. Door dit verdrag als uitgangspunt te nemen zal verder worden aangedrongen op de afbouw van publieke diensten.
Flexibilisering van de arbeidsmarkt
Publieke diensten hebben in veel gevallen nog een (semi)overheidskarakter; de werkers in deze sectoren zijn dan ambtenaren of semi-ambtenaren met een sterke rechtspositie. Een verslechtering van het ontslagrecht (flexibilisering) zal ook op hen van toepassing zijn. Het maakt van hen loonarbeiders met een slechte private rechtspositie en massaal ontslag wordt dan mogelijk. De mogelijkheden om hun verzet tegen verdere privatisering van de publieke diensten te breken wordt daarmee groter [9].
Verzet
NGO's, politieke partijen en vakbonden verzetten zich tegen de liberalisering en privatisering van diensten in Europa, tegen de aantasting van diensten van algemeen belang en tegen de uitkleding van het ontslagrecht. Behalve de campagne van de European Trade Union Confederation (ETUC) voor kaderwetgeving ter bescherming van publieke diensten, zijn er in Nederland en diverse andere Europese landen campagnes voor een referendum over het nieuwe Europese verdrag.
Maar ook besloot h et EVV op haar congres te Sevilla in mei zich in te zetten voor behoud van arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd als Europese norm [10]. Het Europese parlement wees in juli de zogenaamde Green Paper van de EC over “flexicurity” af [11]. In Nederland wezen de vakbonden op hun beurt de verslechtering van het ontslagrecht af en eisten ze een verbetering van de rechtspositie van flexwerkers.
Nederland
In Nederland werd het nieuwe voorstel voor een grondwettelijk verdrag door de regeringspartijen CDA en PVDA met groot enthousiasme binnengehaald. Daarmee gaan ze voorbij aan de afwijzing door de Nederlandse bevolking van het vorige voorstel en steunen ze in feite het kabinetsbeleid voor marktwerking in diverse publieke dienstensectoren en voor verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt. Dat leidt onder meer tot verslechtering van het ontslagrecht, vermindering van het aantal ambtenaren in de publieke sector en een overschot op de overheidsbegroting.
Ook hiertegen is verzet geboden. Daartoe kan men de petitie van de FNV voor een sociaal Nederland en een sociaal Europa met goede en toegankelijke publieke dienstverlening tekenen. Een voorstel dat een stap zet in de richting van een wereldwijde overeenkomst over publieke diensten, het General Agreement on Public Services.
Noten:
[1] Meer hierover in “Van General Agreement on Trade in Services naar General Agreement on Public Services - (Steun de) Campagne voor behoud en regulering van publieke diensten,” door Henry van Maasakker in WTO.ZIP nieuwsbrief nr 71 van 4 januari 2007 ( http://www.stelling.nl/trouble/zip/070104-1694.htm#b).
[2] Deze voorstellen vinden hun basis in de Lissabon-strategie (ook wel de "Flexicurity-strategie" genoemd). Zie daarover bijvoorbeeld: “Hoe sociaal is de Europese Unie? - Een overzicht van het sociaal beleid in de Europese Unie,” door Francine Mestrum, februari? 2007 ( http://vl.attac.be/article623.html).
[3] Zie: http://www.petitionpublicservice.eu/?utm_source=right&utm_medium=banner
Er is geen deadline gesteld.
[4] Er is ondertussen een belangrijk succes geboekt tegen de zogenaamde loondumpings- of detacheringbepaling van de Bolkestein-richtlijn. Het Europese Hof oordeelde jongstleden 23 mei dat vakbonden in Europa buitenlandse bedrijven met goedkope buitenlandse arbeiders mogen dwingen zich te houden aan de CAO-bepalingen van het betreffende land (bijvoorbeeld met betrekking tot de lonen).
[5] In dit verdrag is overigens niets geregeld over de rol van vakbonden en over het stakingsrecht in Europees verband. De rol van bepalingen die in deze richting wijzen, zoals in het handvest van de grondrechten, wordt in dit nieuwe verdrag verder gemarginaliseerd.
[6] Zie voor nadere informatie over deze FNV-acties (waaronder de hoorzitting over privatisering van de publieke diensten, de genoemde nota over privatisering en de handtekeningenactie): http://www.fnv.nl/defnv/actueel/nieuws/marktwerkingeuropa.asp
[7] Een vergelijkend onderzoek is verricht door Open Europe, dat tot deze opmerkelijke conclusie komt, zie voor de tekst http://www.openeurope.org.uk/research/guide.pdf
[8] Zie voor goed overzicht van deze neoliberale richtlijnen en de inhoud van het Verdrag van Maastricht (als onderdeel van de sociaal-politieke doelstellingen van de EU) het artikel van Anne Gray, “Unsocial Europe - The future of the European social model in the face of globalisation” ( http://www.arena.uio.no/cidel/WorkshopStockholm/Gray.pdf).
[9] Door hun verzwakte rechtspositie kunnen overheden meer intimiderend optreden.
[10] Hiertoe is een speciaal manifest opgesteld het zogenaamde Sevilla Manifest: http://www.tradeunionpress.eu/Congress%20docs/Manifesto/Manifesto%20fin%20EN.pdf
[11] De persverklaring van de ETUC over deze Green Paper (die modernisering van het arbeidsrecht beoogt) is te vinden op: http://www.etuc.org/a/3840
 E-Mail: onyva ATxs4all.nl  Website: http://www.stelling.nl/trouble
|
| Lees meer over: europa globalisering vrijheid, repressie & mensenrechten | | aanvullingen | |
