|
|  |
Een weekje met vlees, zuivel, panda's en grote voeten
A SEED - 05.11.2008 19:11
De laatste week van oktober (2008) was ons vleesgebruik en grondgebruik flink in het nieuws. Mainstream media meldden ondubbelzinnig dat de gemiddelde Nederlander met zijn consumptie van vlees, zuivel, auto's en vliegvakanties een te groot deel van de beschikbare grondstoffen en land inpikken. Bij A SEED konden we het niet laten het enigszins arrogante “We hadden het toch gezegd” uit te spreken.
een oud, maar nog steeds actueel cartoontje
Het Wereldnatuurfonds kwam met een rapport (1) waaruit blijkt dat we in het westen op te grote voet leven. Volgens zijn berekeningen heeft de mensheid voor haar huidige consumptie 1,3 aardbollen nodig. Als iedereen zou leven als een gemiddelde Nederlander hebben we twee aardes nodig. Of uitgedrukt in hectares: de gemiddelde Nederlander gebruikt 4,4 hectare terwijl er 2,1 per persoon beschikbaar is. (Als we de aarde niet willen uitputten is dit eigenlijk maar 1,8 ha. (2)) En toen kwam het Wereldnatuurfonds er in zijn dure hoofdkantoor tot de ontdekking dat we maar één aarde tot onze beschikking hebben. Dat past dus niet, zelfs niet met de wereld van second life erbij,
Ook het Wereldnatuurfonds verspreidt nu actief de boodschap dat mensen auto, vliegtuig en vlees moeten laten staan en een trui aan moeten trekken. We zijn benieuwd hoe dit aankomt bij een kapitaalkrachtige donateurs die toch vooral met de grote Volvo naar het natuurpark rijden en die de wilde natuur aan de andere kant van de wereld met eigen ogen willen bewonderen. Toch is het een interessante omslag: tot nu toe zette het Wereldnatuurfonds zich vooral in op vrijblijvende besprekingen met multinationals om tot een iets groenere productie te komen zonder de omvang van de productie zelf ter discussie te stellen. (een voorbeeld is het WNF initiatief de Ronde Tafel voor Verantwoorde Soja (3)).
Eigenlijk was het geen nieuws. De cijfers waren al bekend en diverse Nederlandse en buitenlandse milieuorganisaties promoten al jaren het gebruik van de mondiale voetafdruk en een drastische reductie van de consumptie van de westerling. Maar als de pr-machine van het Wereldnatuurfonds een bericht rondstuurt en een kudde nep-panda's laat grazen op het Amsterdamse Museumplein haalt dit wel het Acht-uur journaal.
Een tweede voedsel-item in het landelijke nieuws was het verschijnen van het rapport 'Milieueffecten Nederlandse consumptie van eiwitrijke producten' door Blonk Milieuadvies (4). Ook hierin stond echter weinig nieuwe informatie. Al ongeveer 20 jaar melden dierenrechtenorganisaties dat de productie van vlees én zuivel niet alleen zorgt voor veel dierenleed, maar dat het ook een zeer inefficiënte manier is om voedsel en/of eiwitten te produceren en daarom wereldwijd zorgt voor extra honger en uitputting van grond. Sinds een jaar of 15 verspreiden ook milieuorganisaties deze boodschap. Sinds 1999 bestaat er het multidisciplinair onderzoeksproject Profetas dat steeds tot dezelfde conclusie komt (5). In 2007 stond vergelijkbare informatie in het rapport 'Livestocks Long Shadow' (6) van de FAO (de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties) en verpakte De Partij van de Dieren deze boodschap nog eens mooi in de film 'Meat the Truth' (7). Vervolgens betalen de ministeries van LNV (o.a. landbouw) en VROM (o.a. Milieu) het commerciële bureau Blonk Milieuadvies een berg geld om een rapport over het onderwerp te schrijven. Na een paar maanden komt het bureau tot de conclusie dat - surprise, surprise - de consumptie en productie van vlees en zuivel slecht zijn voor het milieu. We zijn benieuwd in welke la van het ministerie van Landbouw het rapport zal verdwijnen.
Toch zou het kinderachtig zijn om te zeggen dat dit nieuwe rapport niet nuttig is. Veel informatie is netjes op een rijtje gezet en ook de productie van diverse soorten vleesvervangers is tegen het licht gehouden. Een aantal interessante resultaten: in het algemeen scoort vlees erg slecht, maar het ene beest is het andere niet. De productie van een kilo rundvlees kan voor ene uitstoot van 20 keer zoveel co2 (equivalenten) zorgen als een kilo kip. Zuivel komt er ook niet goed af; ook kaas is bijvoorbeeld slechter voor het milieu dan een waterige kip uit de bioindustrie. Hoewel een vegetarische maaltijd vrijwel altijd milieuvriendelijker is dan een maal met dood dier, bestaan er ook tussen vleesvervangers grote verschillen. Zorg er ten eerste voor dat de vleesvervanger niet veel zuivel of ei bevat. Veel vegetarische burgers scoren slecht terwijl tempeh er bijvoorbeeld vrij goed uit komt. Maar waarom zijn bonen enkel met pot en al in het onderzoek meegenomen? Is de huidige keukenprins echt niet meer in staat iets in de week te zetten? En linzen zouden toch beter moeten scoren dan alles dat in dit rapport is vergeleken? Welke duistere lobby heeft dit fantastische eiwitrijke voer buiten het onderzoek gehouden?
Terug naar het voornaamste nut van het rapport: als een studie in opdracht van twee ministeries is gedaan dan zal de uitkomt wel waar zijn en komt de conclusie in de krant. Voor je het weet is veganisme een geaccepteerd dieet.
1) Download hier de Nederlandse editie van het Living Planet Report 2008:  http://assets.wnf.nl/downloads/living_planet_report.pdf en hier het internationale Living Planet Report 2008: http://assets.wnf.nl/downloads/lpr_2008.pdf
2) Zie http://www.voetafdruk.nl. Het is overigens ook mogelijk apart naar een duurzame CO2 uitstoot per persoon te kijken: http://www.carbonfootprint.com
3) 'Afwijzing Derde RoundTable on Responsible Soy', http://www.aseed.net/index.php?option=com_content&task=view&id=539&Itemid=211
4) 'Milieueffecten Nederlandse consumptie van eiwitrijke producten'
http://www.blonkmilieuadvies.nl/html/pub_rapvleesvervangers.html
5) PROFETAS is de acroniem voor PROtein Foods, Environment, Technology and Society. Website: http://www.profetas.nl
6) LIVESTOCK'S LONG SHADOW, environmental issues and options, http://www.fao.org/docrep/010/a0701e/a0701e00.htm
7) Homepage 'Meat the Truth': http://www.meatthetruth.nl/index.html.
 Website: http://www.aseed.net
|
| Lees meer over: natuur, dier en mens | | aanvullingen | |
