|
|  |
Deze nachten zijn voor Alexi
Lola Rent - 13.01.2009 17:04
Via mijn computerscherm word ik getuige van de opstand die zich in Griekenland voltrekt na de moord op Alexandros Grigoropoulos in Athene. Elf dagen daarna besluit ik af te reizen naar Griekenland om de antwoorden te vinden op de brandende vragen die ik heb over het hoe en waarom van de opstand.
 Voor het volledige artikel, klikt hier! -
Deze nachten zijn voor Alexi; een kijkje achter de schermen van de december opstand in Griekenland (SAMENVATTING)
Het onderstaande artikel is geen nieuws, noch is het een analyse daarvan (want daarvan is al genoeg te vinden). Het is een poging meer inzicht te geven in het sociaal/politieke en culturele klimaat waarbinnen deze heeft kunnen plaatsvinden en de beweging die erachter schuilgaat. Het poogt geen ‘objectieve’ weergave te geven van de gebeurtenissen maar het is geschreven vanuit een hoogst subjectief perspectief en is een samenstelling van interviews die ik hield met mensen uit de anarchistische/anti-autoritaire beweging in Thessaloniki.
Eén van de brandende vragen die ik heb naar aanleiding van de Griekse opstand is de simpele vraag hoe deze opstand zo heeft kunnen ontstaan? Wat is er nodig voor mensen om massaal en als één volk de straten intrekken en dingen in brand steken? Wat maakt het dat de drempel om de politie met molotovcocktails te bekogelen voor de Grieken zoveel lager is dan voor de Nederlanders? Ofwel; welke sociale, politieke, culturele en historische factoren spelen er een rol in het ontstaan van een opstand als deze?
Ik reis af naar de Noord-Griekse stad Thessaloniki. Het is de tweede stad van Griekenland, er wonen één miljoen mensen waarvan een groot deel bestaat uit immigranten en andere minderheden (ouderen, studenten, vluchtelingen…). Na Athene vonden in de stad één van de hevigste rellen plaats. In de week volgend op de politiemoord op Alexis (zo wordt Alexandros Grigoropoulos ook wel in de volksmond genoemd) trekken mensen de straten in en ontstaan er spontane demonstraties, worden vele faculteiten en scholen bezet. Banken en winkels van multinationals worden vernield en in brand gestoken, Egnatía (één van de twee hoofdstraten in Thessaloniki) wordt geblokkeerd door brandende barricades en politiebureau’s worden in brand gestoken.
DE THEATERSCHOOL
Ik kom te logeren in één van de bezette faculteiten van de universiteit: de theaterschool. Deze werd bezet vanwege diens centrale positie in de stad. Zo worden mensen makkelijker bereikt dan wanneer men op de campus zou blijven, die wat geïsoleerder ligt. Nu is de school ingericht als ontmoetingsplek voor de gemeenschap, wordt er informatie gegeven over de ontwikkelingen omtrent de opstand en geeft het ruimte voor bijeenkomsten. Omdat het pand een deel is van de Universiteit heeft het de zogenaamde ‘asylum’ status, dit betekent dat de politie er onder geen beding mag binnen komen. Hierdoor ontstaat er ruimte voor mensen om vrijelijk samen te komen en zichzelf te organiseren. De ‘asylum’ status geldt op elke Universiteit en wordt verworven in 1973. In dat jaar wordt een populaire volksopstand tegen het dictatoriale Junta regime bloedig neergeslagen door de staat. Zie:  http://ahistoryofgreece.com/november17.htm
De avond erop trakteert Angelos mij op een hoogst persoonlijke tour du tourist radicale. Terwijl wij ons vlug door de straten bewegen vertelt hij mij op een luchtige toon - alsof we het over koetjes en kalfjes hebben- over de strategie van de anarchisten en andere radikalen wanneer zij in de straten van Thessaloniki ten strijde trekken. We slaan een hoek om en passeren het hoofdbureau van de politie, dat sinds het uitbreken van de rellen permanent bewaakt is. Om de hoek staat een een gepansterde politiebus, rond het gebouw zijn hekken geplaatst, voor de ingang staat een groepje stevig bewapende politieagenten wat rond te hangen.
STREETS ON FIRE!
De politiemoord op de 15-jarige jongen kan niet gezien worden als een op zichzelfstaand incident, zoals de autoriteiten graag willen doen geloven. Alexi is het zoveelste slachtoffer van het politiegeweld dat de Griekse samenleving teistert. Sinds 1985 zijn er ongeveer 25 personen gedood door een politiekogel, al ligt dit aantal waarschijnlijk nog een stuk hoger omdat de mensen die onder dubieuze omstandigheden in de gevangenissen overleden niet meeberekend zijn in dit getal. Vele Grieken, dus niet alleen de minderheden, hebben wel eens te maken gehad met een vorm van politiegeweld. Ook zijn er voorbeelden van gevallen waarin de politie samenwerkt met rechts-extremisten of komt aan het licht dat agenten zelf lid zijn van rechts-extremistische groepen of organisaties. Zoals de moordenaar van Alexi, die lid bleek te zijn van de Golden Dawn groep, een fascistische organisatie.
In de samenleving spelen naast het politieprobleem, de nodige sociaal-economische en politieke problemen die een aanleiding hebben gevormd voor deze opstand. Voor veel mensen is het moeilijk de financiële eindjes aan elkaar te knopen. Sinds de introductie van de moderne democratie in 1974 in Griekenland is er nog steeds sprake van een staat die zichzelf verrijkt ten koste van het volk. Voor velen is het duidelijk dat de mensen met macht en geld doen wat zij willen en dat een hoop geld in de zakken van de politici verdwijnt. Een taxichauffeur zegt: ‘’Macht corrumpeert en wanneer je […] er uiteindelijk geen toeschouwer meer van bent, word je er een onderdeel van en zorg je ervoor dat je je deel krijgt.’’ (Bron; http://ahistoryofgreece.com/finalwords.htm)
De levensstandaard is laag: een standaard loon is ongeveer zevenhonderd euro, terwijl dit bedrag voor de leeftijdscategorie 18-30 nog een stukje lager ligt; rond de zeshonderd euro.
Voor de jeugd is de uitdrukking ‘’no future’’ een realiteit, zeker als je de pech hebt een kind te zijn van een immigrant. Dan mag je tot je achttiende bij je ouders blijven wonen, daarna moet je weer terug naar het land waar je ouders vandaan komen om opnieuw een aanvraag te doen voor een legale status in Griekenland. Ook als je in Griekenland geboren bent en geen enkele connectie hebt met het land waar je ouders vandaan komen. Toen in 1998 een wet voor immigranten werd ingevoerd hadden de vele (Albaanse, Turkse, Russische, Chinese, Afghaanse…) immigranten de hoop dat deze wet een einde zou maken aan hun onzekere bestaan. De realiteit betekent echter eerder een verslechtering dan een verbetering van hun positie. Een groot deel van de immigranten keert weer terug in de samenleving als ‘illegaal’.
Tefik vertelt mij meer over de manier waarop Griekenland met vluchtelingen omgaat: ‘’Griekenland heeft één van de laagste acceptatie getallen van vluchtelingen in de EU. Griekenland houdt zich meestal niet aan de Europese wetgeving voor de rechten van vluchtelingen. Politie en grenspolitie martelen gemakkelijker en de meeste mensen doen hun ogen dicht voor marteling…’’
Lia zegt: ‘’Iedere samenleving die geen andere mensen kan accepteren en hen simpelweg onder controle houdt, onderdrukt en gebruikt, is ziek. De manier waarop Griekenland immigranten en vluchtelingen behandeld die hier een leven op willen bouwen legt haar diep gewortelde racisme bloot, niet alleen in termen van wetgeving. We kunnen geen betere levens voor onszelf claimen als we niet vechten voor de rechten van vluchtelingen, immigranten en andere gemarginaliseerde groepen. Om een positieve, sociale verandering teweeg te kunnen brengen, moeten we niet alleen de staat en haar instituten aanvallen, maar ook de vijandige houding ten aanzien van gemarginaliseerde mensen in onze samenleving bekritiseren […]Ook moeten we begrijpen dat er een nieuw kloof is ontstaan in de samenleving tussen autochtonen en immigranten. Dus in deze context kan de ‘december opstand’ […] gezien worden als een krachtig moment in zichzelf, maar kan nog niet beschouwd worden als een echt sociaal veranderingsproces. In andere woorden: ‘Aufstand ist unser Argument’. De opstand is een argument in zichzelf. Een erg duidelijke boodschap ging uit van de opstand omdat mensen precies wisten wat ze aanvielen: de symbolen van kapitalisme en de staat. Om die reden behoeven de incidenten (lees: rellen en plunderingen) geen verdere analyse. Het kaart de problemen aan die iedereen ervaart en is een schreeuw om verandering. Het vertelt ons dat mensen bereid zijn om hun afgunst over het onrecht te uiten en hun behoefte aan verandering om te zetten in actie.’’
De ‘minderheden’ die tezamen het grootste onderdeel van de Griekse samenleving vormen hebben dus genoeg redenen om boos te zijn. Gevoed door een mix van woede, wanhoop en verdriet trokken de mensen afgelopen maand massaal de straten om de verandering te eisen waarnaar zij verlangen. De golf van nieuwsberichten die er volgde over de opstand sinds deze uitbrak behoeven hier niet herhaald te worden, wel is het de moeite waard een aantal interessante elementen eruit te lichten:
• In de eerste dagen van de opstand zetten mensen zowel in Athene als in Thessaloniki de deuren van huizen, hotels en winkels open voor de (gewonde) demonstranten om zich terug te kunnen trekken, toilet of waterkraan te kunnen gebruiken of om van van kleding te wisselen.
• In een wijk in Athene waar de politie een aantal jaar terug een lid van Roma gemeenschap vermoordde, liet een grote groep Roma’s een brandend busje richting het politiebureau rollen terwijl velen op het gebouw schoten met geweren(!)
• Zelfs in conservatieve dorpen, waar er in 30 jaar geen demonstratie was geweest, gingen de mensen de straat op en werden politiebureau’s en banken in brand gestoken..
• Op een bepaald punt waren er 700 scholen en alle(?) Universiteiten bezet in Griekenland.
EN DE ANARCHISTEN?
De Griekse (radikaal) linkse beweging is een levendig geheel van mensen met de meest uiteenlopende politieke identiteiten en ideologieën.
Naar schatting zijn er doorgaans 5.000 mensen op een bepaalde manier actief in de ‘georganiseerde sociale strijd’. Afgelopen December zijn er echter ongeveer 30.000 mensen betrokken bij de opstand die zichzelf identificeren met anarchisten of anti-autoritairen. De linkse beweging is zo divers dat je daarbinnen kunt spreken van sub-bewegingen en stromingen en deze zijn ook weer op te delen. Zo bestaan er verschillende vormen van anarchisme en anti-autoritaire stromingen in Griekenland. Dit is een relatief volwassen beweging die sinds 1974 (na de val van de Junta dictatuur) groeiende is. Zo zijn er in deze beweging reactionairen, anarcho-syndicalisten en communitarianen te vinden of mensen die zich laten inspireren door de Duitse autonomen en antifascisten of de Italiaanse autonomen en hun klassenstrijd. Angelos over de rol van ‘de anarchistisische/anti-autoritaire beweging’ in deze opstand: ‘’Opstanden ontstaan niet vanuit politieke ruimten. Ze komen direct voort vanuit de samenleving (Brixton, L.A., de Parijse voorsteden, Griekenland). Wie denkt dat het de anarchisten waren die dit allemaal plande en veroorzaakte? Waren al deze duizenden mensen anarchisten? Nee. Een beweging kan een bedreiging vormen tegen de tijd dat het het een revolutionaire infrastructuur kan beïnvloeden of creëren. Afgezien van de omvang, materiële schade betekent weinig wanneer na een opstand niets is veranderd in de beweging en samenleving. Dan zou het slechts een uitbarsting zijn.’’
FLOWERS GROW FROM BURNED CITIES
De vele A-tekens en anarchistische leuzen, afgebrande winkels en kapotte pinautomaten vormen de stille getuigen van de rellen van de afgelopen weken. Het heetst van de strijd lijkt echter voorbij…
Angelos en ik lopen een luxe filmtheater binnen, dat nu voor de gelegenheid bezet is. De hal van het theater zit vol met rokende en drinkende mensen. Ook de filmzaal is volgepakt met mensen, over het podium loopt een straathond. Het is een levendige boel en ik verbaas mij over het gemak waarmee mensen elkaar laten uitpraten en naar elkaar luisteren. We wonen een zogenaamde ‘popular assembly’ bij. Popular assemblies dienen om de gemeenschap de mogelijkheid te bieden samen te komen om de situatie en de problemen in de samenleving te bespreken en hebben de potentie om een beweging te vormen. De bijeenkomsten die ertoe dienen om de continuïteit van de beweging te waarborgen heten ‘open assemblies’. Ze zijn open voor iedereen, maar gaan in tegenstelling tot de ‘popular assemblies’ uit van de beweging die er al is, niet alles kan er besproken worden.
Kayati: ‘’De beweging heeft deze keer de intentie om na te denken over de manier waarop de structuur van de samenleving van binnenuit veranderd kan worden en hoe er een meer solide en constructief alternatief voor het huidige systeem gecreëerd kan worden. We proberen om dit ‘assembly model’ naar een volgend level te tillen door naar verschillende wijken te gaan en daar mensen te stimuleren hun eigen assembly op te zetten.’’
VAN THESSALONIKI TOT OAXACA
Sinds de rust, al dan niet tijdelijk, is teruggekeerd in de straten van de Griekse steden en dorpen is het tijd voor bezinning en wordt er nagedacht over hoe het verder moet. Ook zal de komende periode moeten uitwijzen hoe breedgedragen deze sociale opstand werkelijk is.
Lia: ‘’Het echte werk begint nu en het is de vraag hoe breed de solidariteit naar de gevangenen is. Nu de ‘sexy’ rellen en plunderingen voorbij zijn en de beweging zich nu terugtrekt om na te denken over hoe verder te gaan als een beweging. Velen zien graag banken vernield en politiebureau’s aangevallen, maar veel mensen die in de straten te vinden waren tijdens de rellen zijn er niet per sé klaar voor om op een dieper sociaal/politiek niveau verantwoordelijkheid te nemen. Op dit moment kunnen we nog niet spreken van een populaire beweging, er wacht nog geen institutionele verandering om de hoek. Er is geen sprake van een revolutie zoals in Oaxaca bijvoorbeeld, waar mensen […] er grotendeels in slaagden om een compleet nieuwe samenleving in te richten gebaseerd op een basis democratisch model met zelf gedraaide scholen, kapperszaken, tuinen, medische centra etc.’’
TOT SLOT
De ‘december opstand’ wordt door sommigen gezien als een massale, populaire opstand. ‘’Zodra het nieuws uitbrak dat een politieagent een 15-jaar oude jongen in koele bloede doodschoot, zette mensen hun eigen problemen en belangen opzij voor een paar weken om de straten op te gaan. Dit gegeven geeft deze opstand een revolutionair karakter,’’ zegt Lia. De mensen in de straat waren daar niet enkel als ‘studenten’, ‘arbeiders’ of als ‘linkse partijen’, ook al is dit wat de media graag doet: het indelen van mensen in categorieën door ze een gezette identiteit toe te bedelen. Wanneer je voorbij je eigen identiteit (al dan niet gekoppeld aan je beroep) kunt gaan, dan ben je in staat om vrij van eigen belang beslissingen te nemen.’’
|
| Lees meer over: vrijheid, repressie & mensenrechten wereldcrisis | | aanvullingen | | interesting! | boskakker - 14.01.2009 12:14
Ook voor mij dezelfde vraag, is de auteur te contacteren?
(Ik zou uw artikel graag -gedeeltelijk- gebruiken. Waarvoor leg ik wel via mail ofzo uit)
Stuur me gerust een mailtje naar :  justice_not_the_law@hotmail.com
Alvast bedankt!
| | Kraken gaat door | tobias - 15.01.2009 10:52
Goed artikel en een heerlijke omschrijving van het gevoel van vrijheid..
De Zwarte Engel voorop!
| |
| aanvullingen | |
