|
|  |
Libië en de taak van links
Jelle Bruinsma - 01.04.2011 14:33
Om verdere escalatie van de Westerse inmenging te voorkomen is het nodig dat anti-imperialistisch links de handen ineenslaat! (dit stuk verscheen eerder op Joop.nl)
De Westerse interventie in Libië is inmiddels bijna twee weken gaande. De interventie heeft in die korte tijd voor hevige debatten binnen links gezorgd. Progressieven over heel de wereld hebben normaliter een haast automatische reactie tegen elke vorm van Westerse inmenging. Toch bleek er ditmaal ook binnen anti-imperialistisch links relatief grote verdeeldheid te zijn.
Enkele argumenten van hen die deze interventie niet steunden zijn gemakkelijk te erkennen voor de rest van links zonder dat dit hun pro-interventiepositie verandert. De voornaamste daarvan is dat we weten, zoals ik hier vorige week al schreef, dat de beweegredenen van de interveniërende machten niet humanitair zijn. Ook de NRC erkende dit impliciet, met referenties (e.g. 21 maart, p. 2, 6) naar het simultane niet-ingrijpen in Bahrein. (Accurater is het om dit tevens te omschrijven als ingrijpen, alleen dan aan de kant van de zittende machten.) Ik kom hier verderop op terug.
Het is correct dat, ondanks het overweldigende bewijs voor de beweegredenen van het Westen, dit geen voldoende reden is om tegen te zijn. Er zijn hypothetische gevallen denkbaar waarbij acties ingegeven door hypocriete of zelfs criminele intenties positieve gevolgen hebben. Waar het echt om gaat zijn de werkelijke gevolgen van handelingen. Voordat we daarop verder gaan, moeten we ons wel bedenken dat de eigenlijke bewijslast ligt bij hen die geweld bepleiten, niet andersom. Zoals Peter Zantingh zich afvroeg in de NRC.Next, "waar is het bewijs" van die "als onontkoombaar feit geponeerde massa’s burgerslachtoffers"?
"Voor Obama, Sarkozy en Rutte is het politiek zeer zorgelijk dat het niet lukt om bewijs te vinden voor Gaddafi’s ‘massale wreedheden’. Mogelijk bestaan deze evenmin als de Iraakse massavernietigingswapens. Honderden mensenrechtendeskundigen en journalisten schuimen het land af of bellen naar elk ziekenhuis in elke uithoek van de woestijn. Miljoenen Libiërs hebben mobieltjes waarmee alles gefilmd en op YouTube gezet kan worden. Dat doen ze nog steeds massaal. Het is nu al de meest gefilmde oorlog uit de geschiedenis. En wat zien we? Dat aan beide zijden de doden en gewonden grotendeels volwassen mannen zijn. Vaak komen ze direct van het front."
In tegenstelling tot bij onze bondgenoten Yemen (50 vreedzame demonstranten werden doodgeschoten) of Bahrein. Desondanks gaat het te ver om de opgeklopte zorgen voor een bloedbad geheel teniet te doen. Ook voor erkend anti-imperialist en Midden Oosten-expert Gilbert Achcar waren deze zorgen reden om met een "kritische houding" de VN-resolutie te steunen. Hier in Nederland pleitte de SP sterk voor een No Fly Zone.
Het is echter niet duidelijk hoe je praktisch gezien slechts een deel van de resolutie kunt steunen. Dit is politieke naïviteit, en komt in de politieke realiteit neer op steun voor de hele interventie. Daarom is het ook niet verbazingwekkend dat enkelen die de interventie initieel schoorvoetend (Achcar) of enthousiast (de SP) steunden zich nu keren tegen de overschrijding van de door hun gestelde grenzen.
Dan nu de andere kant. Zoals gezegd zal iedereen de hypocrisie van het Westen erkennen. Het probleem is dat het hier vaak bij ophoudt. Erkenning van de beweegredenen en de historische precedenten zou de te verwachten uitvoering en gevolgen van deze interventie moeten beïnvloeden. Op basis van de gruwelijke geschiedenis van Westerse interventies viel op zijn minst te verwachten dat zij 1) zich niet ging houden aan de gestelde grenzen van de VN-resolutie, 2) haar eigen belangen nastreeft en alles in het werk zal stellen bevriende of gehoorzame vervangers van Ghadafi aan de macht te helpen. Het is moeilijk in te zien hoe uit deze situatie nog een werkelijk authentieke Libische revolutie kan volgen. Vervolgens kan beredeneerd worden dat dit spanningen met zich meebrengt die een groot gevaar zijn voor de stabiliteit van het land, en eventueel tot nog grotere gruwelijkheden kunnen leiden. Deze laatste stap is moeilijk hard te maken maar is wel een reële mogelijkheid, net als de angsten voor een bloedbad in Benghazi.
Verwachtingen 1) en 2) zijn al uitgekomen, en kunnen nog escaleren. Kevin Ovenden, in zijn reactie op Achcar, speculeert dat de rebellen in de weken voor de interventie wapens geweigerd zijn omdat het Westen wachtte op "guarantees that the Benghazi rebels would not use them against their vested interests in Libya, established under Gaddafi over the last decade." Wat we zeker weten is dat er "geen poging was tot het installeren van een no-fly zone", zoals Noam Chomsky ons herinnert; er werd meteen overgegaan tot militaire hulp aan de kant van de rebellen, "as they advanced to the West, soon securing the major sources of Libya's oil production". Dit laatste werd bevestigd door het bericht dat "de Britten de controle over de oliehandel in Libië zullen overnemen" en Qatar een handelsovereenkomst met de rebellen heeft gesloten
In nauwere zin is waar ik op Joop.nl voor waarschuwde ook bewaarheid; we werden vanaf het begin voorbereid op de volgende fase. Op woensdag 30 maart kopte Trouw met een juiste weergave van de Londen-conferentie: "Bombarderen tot Kadafi vertrekt. Landen op Libië-conferentie zijn het erover eens dat Libische leider weg moet (…)". Dat dit ruimschoots voorbij gaat aan het internationaal recht en resolutie 1973 is een bijzaak. Stel je de krantenkoppen voor als Hezbollah besluit Israël te bestoken met raketten tot zij een einde maakt aan de 44-jaar durende wrede bezetting van de Westbank, Gaza en Oost-Jeruzalem. Waar halen ze het recht vandaan, zal men zich afvragen. Maar wat als zij hiervoor gevraagd zijn door Palestijnse rebellen die strijden tegen de mensenrechtenschendingen van Israel?
Deze reële vragen zijn een ander deel van de reden waarom we niet simpelweg voorbij mogen gaan aan de motieven van het Westen. Voor mensen die begaan zijn met het lot van onderdrukten in de wereld zou het een prioriteit moeten zijn zich te richten op die gevallen waar wij 1) zelf aan onderdrukking doen, en 2) iets ten goede kunnen veranderen. Om terug te komen op het voorbeeld van Palestina; daar hebben we een veel grotere verantwoordelijkheid. In dat conflict steunt het Westen actief één van de twee strijdende partijen, en is het zeer waarschijnlijk dat het terugtrekken van steun door de VS voldoende is om een einde te maken aan de bezetting.
Dit alles gezegd hebbende, en ondanks het feit dat het debat over de rechtvaardigheid van het begin van de interventie belangrijk is, is het van nog groter belang dat we vooruit kijken. Nu het karakter van de interventie steeds duidelijker naar voren komt lijkt linkse eenheid op dit punt weer mogelijk. De situatie kan in de komende maanden escaleren, en experts waarschuwen zelfs voor de opsplitsing van Libië. Wat voor extra oorlogshandelingen dit tot gevolg zou hebben kunnen we slechts over gissen. Echte solidariteit met de Arabische revolutionairen betekent dat wij moeten bijdragen waar wij, als Westerse bevolking, dat kunnen. Eén ding staat daarbij als een pijl boven water: om verdere escalatie van de Westerse inmenging te voorkomen is het nodig dat anti-imperialistisch links de handen ineenslaat!
 Website: http://www.joop.nl/opinies/detail/artikel/libie_en_de_taak_van_links/
|
| aanvullingen | | het imperiaal op je autodak | . - 02.04.2011 00:30
Probleem met de terminologie 'anti-imperialistisch links' lijkt mij dat je hiermee niet bepaald duidelijk stelling neemt tegen het regime van Gaddafi. Het westerse 'anti-imperialistisch links' beschouwde het regime in Tripoli namelijk jarenlang als een belangrijke bondgenoot, en vise versa. Dit onverlet het uiterst repressieve karakter van het regime, de imperialistische ondernemingen van broeder Moammar op het Afrikaanse continent, zijn onverholen antisemitisme en zijn gelijktijdige steun aan extreemrechtse organisaties. In het bovenstaande stuk wordt geen duidelijke afstand genomen van deze duistere geschiedenis.
Het tweede probleem vormt de notie van 'wij'. Wie zijn dat? Ik identificeer me net zo min met de regering Rutte als met die van Balkenende, evenmin met de NAVO. En ik denk ook niet dat ik veel invloed kan uitoefenen op de beslissingen van de NAVO.
Het derde probleem blijft het linkse onvermogen om praktische steun te geven aan de Libische rebellen. Het is hier al eerder opgemerkt: we organiseren geen wapenleveranties en er zijn geen internationale brigades.
Het vierde probleem vormt de informatievoorziening, bijvoorbeeld die in het opiniestuk van ene Peter Zantingh in het NRC. Hierin staan niet alleen een paar niet onderbouwde stellingen maar ook verifieerbaar onjuiste beweringen. Over de wreedheden van Gaddafi hoef je maar de website www.libyafeb17.com of wat mensenrechtenorganisaties te raadplegen om te weten dat deze wel degelijk plaatsvinden en worden gedocumenteerd.
Overigens is bekend dat Gaddafi nog niet zolang geleden drie miljoen dollar spendeerde aan een Amerikaans PR-bureau om zijn imago in Amerika wat op te krikken. Broeder Moammar heeft overigens vele miljarden in het buitenland uitstaan en het is niet duidelijk of die rekeningen nu allemaal gelokaliseerd en geblokkeerd zijn. Ik krijg persoonlijk de indruk dat er in het internationale medialandschap wat slapende cellen wakker zijn geworden om verhalen te verspreiden die de rebellen moeten zwartmaken.
En tot slot, het vijfde probleem: het argument dat het Westen in andere landen, zoals Ivoorkust, Jemen of Bahrein, niet ingrijpt, gaat natuurlijk niet op: daarmee hou je slechts een pleidooi voor nog veel meer interventies.
Niet zo'n goed stuk dus.
| | Neen aan pacifistisch cynisme… | Beno Klee - 03.04.2011 01:01
“Progressieven over heel de wereld hebben normaliter een haast automatische reactie tegen elke vorm van Westerse inmenging.”
Ik vind dat deze zin , onmiddellijk in de eerste alinea van uw analyse, heel goed samenvat, wat er mis is met de anti-anti-Ghadaffi-linksen. Hun uitganspunt is : het Westen is fundamenteel slecht, humanitaire interventies hebben nog nooit plaats gehad, er is altijd een tweede agenda, vandaar dat zij tegen iedere militaire interventie van het Westen moeten zijn, zelfs al zou dit onweigerlijk tot een bloedbad leiden.
Het “automatische” aan die reactie, wijst op het dogmatische karakter ervan, en leidt tot het à la Chomsky bijna ziekelijke zoeken naar artificieel gefabriceerde redenen en het ontwerpen van samenzweringstheorieën (met foute redeneringen, het lukraak erbij sleuren van voorbeelden om uw punt te maken, het negeren van die zaken die uw zaak niet uitkomen.. ) Hun afneiging tegenover het “Westen”, waarbij men meestal blijft steken bij verouderde terminologieën uit het begin van de 20ste eeuw (“imperialisme”), of gebruik maakt van terminologieën uit Science Fiction Hollywood (“The Empire”), laat iedere objectiviteit in hun analyses missen. Het uiteindelijke gevolg van deze cynische grondinstelling is een de-humanisering van hun houding tegenover menselijke drama’s zoals ze zich nu in Libië afspelen. Zij zullen praktisch altijd voor de meest wrede dictator kiezen, ongeacht de slachtpartijen, folteringen, en massale zuiveringen die die aanricht, want : zo of zo zou het met het Westen erbij niet veel beter zijn, een interventie van het Westen is zo of zo nog veel erger dan die dictator, en zo of zo is alle informatie die wij krijgen gemanipuleerd. In het geval van Libië worden de vele blogs, facebook-pagina’s (bvb. We are all Khaled Said, In Honor of Mohamed Nabbous, www.libyafeb17.com) , on-the-ground reportages en getuigenissen (you tube, al-jazeera, al-arabia, bbc-world, RTBF, Le Monde Diplomatique..), met het grootste gemak straal genegeerd, of, in een potje nat gecatalogeerd met de, per definitie, gemanipuleerde main-stream pers, die zo of zo nooit objectief nieuws brengt, en in dienst staat van het “imperialisme”. Volksopstanden die met deze cynische grondinstelling worden geanalyseerd, krijgen voorstellen van oplossing gepresenteerd, die “gefundenes Fressen” zijn voor dictatoren, en leiden tot het bloedige neerslagen en uitroeien van de vrijheidsstrijders (maar ze mogen verzekerd zijn van onze liefde” nn in een eerdere bijdrage ). Bijkomend probleem voor de anti-anti-Ghadaffi linksen is het ontbreken van een revolutionair socialistisch agenda bij de vrijheidsbewegingen, hetgeen deze nog eens extra verdacht maakt in hun ogen.
Wanneer andere grootmachten (Rusland, China) grove mensenrechtenschendingen begaan, blijft het uit deze hoek meestal heel stil.
De rest van uw bijdrage is één groot bewijsstuk voor de hierboven geformuleerde stelling.
1. U stelt dat we weten dat de beweegredenen niet humanitair zijn. Dit klopt niet. Om deze stelling te onderpinnen, maakt u gebruik van de analogie-redenering (Bahrein, Palestina niet, Libië wel). En u meent dat uw analogie-redenering bewijskrachtig is, gezien sommige gezaghebbende kranten uit de main-stream pers deze ook toepassen. Hier maakt u evenwel een denkfout. 1) Het is niet omdat de main-stream pers een analogie redenering toepast, dat die juist is. 2) Ten grondslag van een beoordeling of een interventie humanitair is of niet, moet eerst eens onderzocht worden, in welke omstandigheden humanitair ingegrepen wordt of niet. Een analogie-redenering doet dat niet. U had bijvoorbeeld ook China kunnen vernoemen (neerslaan van Tibet-opstand, of neerslaan van opstand in Xinjang), of Rusland (invasie in Georgië), etc…De interventie van de Nato in Kosovo wordt meestal “vergeten”, gezien Chomsky gezegd heeft, dat die niet humanitair was (een analyse van Chomsky’s stellingen in deze, hebben mij in ieder geval tot de conclusie gebracht, dat Chomsky voor een deel in de Koude Oorlog is blijven steken, en diens redeneringen wat het Kosovo-conflict betreft een paar meter drijfzand als fundament hebben)
2. “De omgekeerde bewijslast” : 1) eerst en vooral vind ik dit een luguber “spelleke”. Ik vraag mij af vanaf hoeveel doden u een interventie gelegitimeerd zou vinden ? Vanaf 500 ? Vanaf 1000 ? Of 10000 ? 2) Wordt u op dat punt wel heel dictatuur-vriendelijk en geeft u blijk van een heel kort geheugen te hebben. Ik verwijs hiervoor naar de gebeurtenissen in Egypte, enkele weken voor de Libische opstand. Toen de vreedzame betogers massaal aangevallen werden op het Tahir-plein, gonsde het van in het begin van de geruchten, dat er vele honderden doden gevallen waren. Dit kon nochtans door geen enkele Westerse media bevestigd worden. Ook niet Youtube, etc… De informatiecontrole door Mubarak en zijn clique was praktisch totaal. Nu, na het omverwerpen van het regime, zijn we te weten gekomen dat er rond de 500 doden gevallen zijn. Idem in Libië. U negeert niet alleen de praktisch totale informatiecontrole van het regime in de gebieden die zij controleert, maar bovendien eveneens de talrijke onafhankelijk van elkaar ingewonnen getuigenissen die ons bereikt hebben. Zo zijn er talrijke getuigenissen, hoe het Libische regime in Tripoli massaal kuistroepen heeft ingezet, om de lijken en de sporen van het geweld op te kuisen. Ik was in het begin van de revolte op een nacht getuige van een live-interview met een doctor die in een hospitaal in Zuwarah werkte, een van de op dat moment bevrijde westelijke steden. Hij maakte gewag van alleen in die stad op enkele dagen tijd 500 gedocumenteerde doden (de meeste door nek- en hoofdschotwonden) en 2000 gewonden. Ghadaffi heeft achteraf alles op alles gezet om die stad terug in handen te nemen, hetgeen hem gelukt is. Vraag mij af of die arts nog in leven is, en wat met de bewijzen gebeurd is. Wij hebben hier te maken met een regime dat massaal geweld gebruikt, en alles doet om de sporen te verwissen. Dit verklaart volgens mij mede de hardnekkigheid waarmee zij zich aan de macht vastklampt, er is te veel gebeurd.
3. Ook wat de VN-resolutie betreft, ontbreekt iedere kritische analyse. Eerst en vooral is het niet bepaald de gewoonte van grootmachten om de goedkeuring van de VN-veiligheidsraad in te winnen (Rusland-Georgië, USA-Irak, China-Tibet). Kunnen wij het als links accepteren dat het lot van vrijheidsbewegingen in de handen gelegd wordt van dictatoren a la Putin en Hu Jintao, ieders met een bijzonder slechte reputatie wat mensenrechten, democratie en neerslaan van opstanden betreft ? De manier waarop Rusland en China gewacht hebben voor hun goedkeuring (onthouding) totdat Ghadaffi Benghazi aan het innemen was, de manier waarop Duitsland zich als betrouwbare partner voor dictators profileerde (ten einde belangrijke contracten in de wacht te kunnen slepen ? (metro-bouw, trein-bouw, chemische installaties,wapenleveringen etc…) De VN-resolutie was dermate vaag opgesteld, dat volgens sommige analyses zelf grondtroepen zouden mogelijk zijn, zolang ze maar niet het land bezet zouden houden. Er bestaat een oud gezegde van links : wanneer onrecht wet wordt, wordt ongehoorzaamheid een plicht. Het verbaast me dat sommige uit linkse hoek plots letters boven mensenrechten en vrijheidsbewegingen zetten. Wat heeft volgens links voorrang : het beschermen van een vrijheidsbeweging of een VN-resolutie in een compromis met een bende dictatoren uitgehandeld ?
4. Bent u slecht gedocumenteerd : de modernisering van de Libische onderdrukkingsmachine was voor een groot deel mee op punt gesteld door de Duitsers (training + technische uitrusting). Dus wij dragen , zeker de laatste jaren, wel mee verantwoordelijkheid voor de onderdrukking van het Libische volk, en deden dus onrechtstreeks zelf aan onderdrukking.
5. Zonder hiermee voor een militair ingrijpen te willen pleiten, blijkt uit een analyse van de militaire machtsverhoudingen ter plekke, dat zonder een militair ingrijpen, de vrijheidsbeweging zou uitgemoord zijn, hetgeen door Ghadaffi aangekondigd werd, en trouwens niet de eerste keer voor hem zou geweest zijn. Een militair ingrijpen kan men dan wel degelijk als een “ten goede verandering” beschouwen, in die zin dat vele levens van mensen die zich voor vrijheid, democratie en mensenrechten hebben ingezet, zullen gespaard blijven. Dat zo’n militair ingrijpen evenwel ook burgerslachtoffers meebrengt , is spijtig genoeg niet te vermijden. Het is aan de Libiërs zelf om uit te maken wat het ergere kwaad is, het systematisch uitgemoord worden, of de accidentele bom die haar doel mist.
6. Uit een militaire ondersteuning de authenticiteit van de Libische revolutie te willen in twijfel trekken, kan pas post factum beoordeeld worden, maar is in dit stadium pure speculatie.
7. Eveneens pure speculatie is het uiteenvallen van het land (eenheid van een land kan nooit een reden zijn om humanitair ingrijpen te weigeren (zie Kosovo)), of het dreigen van een of andere genocide, indien u dat bedoelde met de “nog grotere gruwelijkheden” als die die er zich nu al afspelen.
8. Uit het feit dat er nu ook over olie verhandeld wordt, te willen afleiden dat dit het primaire doel was, is een redenering, die door de goede banden tussen Libië en het westen van het laatste decennium, met de brede toegang tot de olierijkdommen die er gewoon was (Italië, Spanje, Duitsland, USA voor de technische kant), en de hele ontwikkeling van de crisis, wordt tegengesproken. Deze redenering mag men gerust als leugenachtig betitelen.
| | Ivoren toren | Beno Klee - 05.04.2011 19:22
Ik vind hier geen woorden voor. Wanneer men de reportages ziet van en over de mensen ginder, oude mannen naast jonge mannen, die strijden voor hun vrijheid met alles wat ze te pakken kunnen krijgen, vader naast zoon, vrouwen, etc… wanhopig, vol onbegrip toen zelfs Benghazi ging ingenomen worden, en de hele wereld toekeek... Vol onbegrip dat men het humanitair drama toestaat in Misrata, vol onbegrip dat ze zelfs geen wapens te pakken krijgen, die opgewassen zouden zijn tegen Ghadaffi’s vuurkracht, vol onbegrip dat de Nato op de rem gaat staan, Tripoli die een bezette stad is, en dan zitten jullie van jullie toren te blazen : ja maar jongens toch, wees toch niet zo naïef , laat jullie toch niet helpen door’t westen, die willen enkel jullie olie, en wanneer die jullie helpen, zullen jullie terug in de handen van een andere dictatuur vallen, en hoe authentiek zou jullie revolutie nog zijn, wanneer het westen jullie helpt en eh, wie zijn jullie eigenlijk ? enz…. Wie zijn jullie om voor die mensen te kiezen ? Ik vind hier geen woorden voor…
| |
| aanvullingen | |
