Re: Opkomst verkiezingen dramatisch laag
Wantrouwen in politiek weer gegroeid
DEN HAAG, WO 13 SEP 2012 - Ruim 3 miljoen (!) mensen weigerden woensdag deel te nemen aan de Kamerverkiezingen. Dat komt dicht bij het dieptepunt uit 1998, toen 73,4 procent van de kiezers opkwam.
De opkomst bij de Kamerverkiezingen is uitgekomen op ongeveer 74 procent, vrijwel identiek als 14 jaar geleden toen 73,4 procent van de kiezers opkwam. In 1981 bedroeg de opkomst nog 87 procent. In de jaren daarop volgend nam de opkomst geleidelijk af, maar in 2002, het jaar van Fortuyn, werd met een opkomst van 79,1 procent een keerpunt bereikt. Tijdelijk, zo al snel bleek want in 2010 zakte de opkomst weer naar 75,4 procent.
Behoudens de kortstondige opleving in het jaar van Fortuyn, toen de kiezer even het idee kreeg dat politiek weer ergens over ging, is de trend dat een groeiende groep burgers zich onttrekt aan het kuddegedrag van het stemvee. Een opkomstpercentage van 74 procent impliceert dat ruim 3 miljoen mensen tegen de stroom inlopen en het infantiele verkiezingscarrousel bewust of onbewust aan zich voorbij laten gaan.
Van die enorme groep stemweigeraars wisten dit jaar zo'n 35.000 mensen weliswaar de gang naar het stemlokaal te vinden, maar met als resultaat dat er blanco of ongeldig werd gestemd. Twee jaar geleden waren dat nog 8.829 mensen, 0,1 procent van het opkomende electoraat. Rotterdam blijkt wederom de meest progressieve inwoners te hebben, want daar brachten 1629 mensen een ongeldige of blanco stem uit. Dat is zo'n 0,74 procent van alle stemmen.
Met het sterk groeiende aantal blancostemmers wordt de vraag weer actueel of daarmee ook iets te winnen valt. Een blanco stem is nu uitsluitend van symbolische waarde. De stem heeft geen invloed op de zetelverdeling. Het is een misvatting dat een niet-uitgebrachte stem naar de grootste partij gaat. Een blanco stem wordt wel meegenomen bij het bepalen van de opkomst van de verkiezing. Een stem is ongeldig als er bijvoorbeeld meerdere hokjes zijn ingekleurd.
In een column voor Binnenlands Bestuur pleit Rik Bolhuis voor modernisering van het kiesstelsel. "Een blanco stem zou gewoon moeten meetellen als een echte stem. Als ware het een politieke partij. Partij Blanco of zoiets. Het verschil is dat de betreffende kamerzetels onbezet blijven. Het grote genoegen van de ontevreden kiezer is dat hij bij de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer veel lege stoelen kan aanschouwen." Referendum?