Wanneer: 26/04/2012 - 11:34
Afgelopen dinsdag bereikte ons het nieuws van de nieuwe ontruimingsronde, nog maar kort na de laatste. Veel grote en langbestaande panden zullen waarschijnlijk verdwijnen. De twee en een half jaar gekraakte tramremise De Hallen staat niet op deze lijst, maar zal helaas ook ophouden te bestaan. Gelukkig is het in dit geval niet het gevolg van de beslissing van het losgeslagen OM.
Al geruime tijd wordt de Amsterdamse Bellamybuurt alsmaar meer beïnvloed door corrupt bestuur, speculatie van particulieren én 'sociale' woningbouwcorporaties en hun interesse in geld, geld en nog eens geld. Niet alleen wordt het karakter van een van de laatste oude volksbuurten hiermee volledig ondermijnd, de gebouwen en de bewoners lijden er eveneens onder. De enige die echt profiteren zijn diegene die een maatpak dragen en hun portemonnee als barkruk kunnen gebruiken. En in het midden ligt een groot complex, gebouwd rond 1900, waar de buurtbewoners al jaren om strijden met hun, die enkel winst of prestige willen.
Meer dan vijftien jaar lang werd de oude tramremise enkel bewoond door duiven, ratten en ander ongedierte, dat zichzelf anti-kraak noemt. Tot op 31 januari 2010 een groep krakers het initiatief nam en twee van de vele hallen bezette. Vanaf dag een verenigden boze buurtbewoners en krakers zich tegen de megalomane plannen van Lingotto, naar verluid dikke maatjes met stadsdeelvoorzitter Bouwe Olij.
Slijmerige politici toonden zich zoals verwacht weer van hun meest hypocriete kant. Olijs PvdA claimde dat de buurt achter de plannen zou staan, GroenLinks deed als coalitiepartner een slap 'jullie hebben je punt gemaakt, ga nu maar weg' en de VVD was nog wel het meest oppertunistisch met een 'normaal zijn we tegen kraken, maar dit vinden we een goed initiatief'.
De krakers besloten om het gebouw meteen te laten zien aan de buurt, om de mening van omwonenden te vragen over de toekomstige invulling en om gezamenlijk de strijd aan te blijven gaan met de toenmalige plannen. Dit werd in de eerste plaats vormgegeven in de vorm van een open dag. Politici schoten direct in paniek en verzonnen dat het pand zogenaamd onveilig zou zijn voor publiek. Uiteindelijk heeft de open dag uiteraard gewoon plaatsgevonden, iedereen die zich onveilig voelde kreeg een bouwvakkershelm aangeboden, die slechts door één buurtbewoner werd aangenomen, dit was echter als grap.
Op dag twee volgde de aangifte (lokaalvredebreuk, van een pand wat, naar hun EIGEN zeggen 'al jarenlang leegstond'). De op dat moment net aangesteld OvJ Kramer nam maar vast een voorschot op het dreigende kraakverbod en stelde dat als eigenaren ook maar ergens in het complex huisdieren (lees: anti-krakers) hadden ontruiming was toegestaan. Het mag duidelijk zijn dat dit nergens op slaat en dat ze gewoon van de krakers af wilden, ook als het ontruimen voor leegstand zou betekenen. Dat 'niet ontruimien van leegstand' is, zo blijkt maar weer, slechts een stokpaardje waarmee ze al tientallen ontruimingen door de strot van de minder oplettende burger hebben gedouwd.
Op het laatst mogelijke moment zag OvJ en zelfbenoemd 'kraak-expert' (i.e. oud VVD-fractiemedewerker) van der Bijl af van ontruiming, de aantijging van lokaalvredebreuk zou immers nooit doorgang bij de rechter vinden. Otto van der Bijl is geen onbekende voor veel krakers, en blijft zijn slechte naam eer aandoen. Hij ontkende bijvoorbeeld dat het OM bang was de rechtszaak te verliezen en verzon de meest belachelijke smoezen om zich uit deze benarde positie te lullen. Helaas werden deze klakkeloos overgenomen door het Parool (1). In ieder geval kon de kraakgroep verder.
Ondertussen verhuurde het stadsdeel de rest van de ruimte voor fotoshoots en filmopnames, soms voor duizenden (een enkele keer tienduizenden) euro's per contract (2). Later bleek de deelraad hier niet eens vanaf te weten. Zou dit geld gewoon in de zak van corrupte bestuurders zijn verdwenen?
Ondertussen organiseerden de kraakgroep kleinschalige evenmenten, er werden nieuwe kamers gebouwd, en ondanks de beperkte faciliteiten, staat van het gebouw en kou in het begin (de kraak vond plaats op 31 januari) was er veel vooruitgang. Alleen al in het eerste jaar gebeurde er meer dan in de vijftien lege jaren daarvoor, alles enkel mogelijk gemaakt door enthousiaste mensen die vrijwillig zich inzetten voor vrije en sociale plekken, alles zonder bakken geld of wetten, regeltjes en andere commerciële of bureaucratische onzin.
En ondertussen werkte de landelijke politiek hard aan het kraakverbod, en nadat op 1 juni 2010 de eerste kamer instemde was het onvermijdelijk dat per 1 oktober kraken verder gecriminaliseerd zou worden. Gelukkig is niet iedereen een schaap in de kudde en ging het kraken gewoon door.
Het samenvoegen van de stadsdelen had in zekere zin tot gevolg dat de hallenkrakers konden blijven, boeman Olij was immers van het toneel verdwenen. Daarnaast was er echter een stadsdeelkantoor, op de hoek van de Bilderdijkkade, dat niet meer gebruikt zou worden. Nadat ook daar enkele antikrakers de schijn van gebruik hadden moeten ophouden besloot het stadsdeel tot sloop, waarna het gehele terrein braak kwam te liggen. De geplande woontorens op het naastliggende terrein waren al van de baan en ook dit stuk land is in korte tijd van een bouwput in een moeras veranderd. Het laat voor de zoveelste keer zien dat niet alleen het complex zelf, maar het hele gebied rondom de hallen een gevoelig onderwerp is waar bestuurders hun vingers aan blijven branden. En alweer, ze moesten perse het gebouw slopen naast het gebouw dat ze niet mogen slopen vanwege de monumentenstatus.
Dat een openlijk aangekondigd buurtinitiatief de kop in wordt gedrukt zo gauw het niet binnen de lijntjes valt werd maar weer eens zichtbaar. Nog geen week voor de opening van het 'Buurtland' besloot het stadsdeel ineens tot het aanleggen van buurttuintjes en recreatie (dit alles stond ook in het burgelijk ONgehoorzame initiatief). Nadat de eerste poging tot een 'grasveld' (het leken meer op plakjes kaas) mislukte, legde de o zo zorgzame overheid een veld aan waar alle yuppen fijn van het zonnetje konden genieten, omringd door bouwhekken en zand, alles zonder enige inspraak, laat staan daadwerkelijke participatie. Andere buurtbewoners hebben verder alleen maar bouwputten gezien en worden zo zoet gehouden, terwijl politici hun imago weer een beetje herstellen en er minimale kosten worden gemaakt. Terwijl er zoveel meer mogelijk is...
En als ze dan wel iets vragen dat heet dat 'buurtinspraak'. Het is een idee waar bestuurders maar al te vaak prat op gaan, maar wat telkens maar weinig in blijkt te houden. Een inspraakavond of een mogelijkheid tot kritische vragen stellen wordt steevast misbruikt onder de noemer 'participatie', terwijl het eerder inhoudt dat men wel mag praten, maar dat het stadsdeel, de stad, of kortweg de overheid doet wat zij wil, of het de buurt nou zint of niet.
Dat het zin heeft om kritiek te uiten bleek later pas, nadat omwonenden van het complex jarenlang klaagden, hun eigen klankbordgroep en initiatief startten en een groep krakers hun argumenten kracht bijzetten door een paar hallen te bezetten. Eind 2011 maakte het stadsdeel de keuze tussen het commerciele, megalomane en volstrekt onwenselijke lingotto-plan en het meer buurtvriendelijke, sociale en bovendien monumentvriendelijke TROM-plan. Toegegeven, niet alles is zo zwart-wit, maar de zure gezichten van poltici zijn altijd een genot om te aanschouwen, zeker wanneer ze moeten vertellen dat het niet hun keus wordt, maar die van de mondige buurtbewoners.
De situatie veranderde toen ook voor de kraakgroep, we hadden immers een belofte te volbrengen. Een plan dat voortkomt uit het buurtinitiatief, het momument respecteert (niet slopen en geen nieuwbouw) en nog realistisch is ook. In een van de eerste persberichten (3) claimden we de hallen enkel te zullen verlaten voor zo'n plan, en nu ligt het er. Met enig verdriet over het verlaten van deze prachtige plek, en met enige spijt dat juist nu meer mogelijkheden voor meer activiteiten zich aandienden heeft de groep de beslissing genomen om het pand te verlaten, zodat, hopelijk, de fundering en andere delen van het gebouw goed gerenoveerd worden en de buurt weer kan genieten van hun pareltje.
Dit einde ten spijt hebben we in twee jaar en vier maanden aangetoond hoe belachelijk de politiek wel niet werkt, hoe corrupt bestuurders zijn en hoe geld helaas nog steeds bepaalt. Ook heeft de kraak aangetoond dat een sterke actie, door 'gewone' buurtbewoners en krakers samen, op wat voor manier dan ook, effect kan hebben. In de hoop dat het gebouw nog gered kan worden en de buurt eindelijk krijgt waar het recht op heeft gaan de krakers nu weg. Maar we kondigen dit alvast aan: als het ook nu weer zo gaat, dat na geldnood en onderhandeling, na politieke en financiele crisis, het gebouw leeg komt te staan, zijn we zo weer terug.
1. http://dehallenkrakers.wordpress.com/2010/05/21/ovj-durft-ongelijk-niet-...
2. De contracten hebben we allemaal nog liggen voor wie benieuwd is.
3. http://dehallenkrakers.wordpress.com/2010/04/14/de-hallen-krakers-bestri...